Danas je ponedjeljak, 17. april/travanj, 107. dan 2017. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1492. – U kampu Santa Feu potpisan je ugovor kojim je Kristoforu Kolumbu odobreno prvo putovanje i finansijska podrška za traženje morskog puta do Indije.
1790. – Umro je američki naučnik i državnik Benjamin Franklin. Učestvovao je u pisanju “Deklaracije nezavisnosti”, a kao neumoran borac za slobodu čovjeka bio je poznat i slavljen i izvan SAD. Izumio je gromobran i otkrio tok i karakteristike Golfske struje.
1814. – U Ugrinama, kod Bribira (Hrvatska) rodio se botaničar i prirodnjak Josif Pančić. Otkrio je novu vrstu endemsko-reliktnog četinara nazvanu “Pančićeva omorika”. Osnovao je i uredio Botaničku baštu u Beogradu.
1860. – Crna Gora i Otomansko carstvo, poslije turskog poraza na Grahovu, potpisale su protokol o razgraničenju kojim je Crna Gora faktički priznata kao samostalna država, iako formalno priznanje nije dobila.
1894. – Rođen je državnik i političar Nikita Hruščov, prvi sekretar CK KPSS od 1953. do 1964. i predsjednik sovjetske vlade od 1958. do 1964. Na XX kongresu KPSS podnio je referat “O savladavanju kulta ličnosti i njegovih posljedica”, čime je počeo proces destaljinizacije SSSR.
1895. – Carski Japan i carstvo Qing potpisali su Maguanski sporazum, kojim je završen prvi kinesko-japanski rat.
1898. – U Tuzli osnovano prvo bh. pozorište.
1919. – Umro je pisac i publicista Svetozar Ćorović, koji je sa piscima Aleksom Šantićem i Jovanom Dučićem pokrenuo u Mostaru list “Zora”, u kojem je razvio plodan pripovjedački i urednički rad. Bio je među vodećim borcima protiv okupatorskog austrougarskog režima u BiH. U Prvom svjetskom ratu interniran je i potom mobilisan. Otpušten je pošto je obolio i ubrzo je umro. U pripovijetkama, dramama i romanima opisivao je život u Hercegovini, pišući neposrednim stilom, koji se odlikuje živopisnošću kazivanja i lakoćom. Djela: romani “Stojan Mutikaša”, “Ženidba Pere Karantana”, “Majčina Sultanija”, zbirke pripovijedaka “U časovima odmora”, “Moji poznanici”, “Brđani”, drame “Zulumćar”, “On”, “Adam-beg”, “Ajša”.
1924. – Rođen je vajar Jovan Kratohvil, profesor Univerziteta umjetnosti u Beogradu i rektor ove visokoškolske ustanove od 1971. do 1973. Autor je niza spomenika, uključujući spomenike palim borcima na Majevici i u Zemunu, spomenik na Avali sovjetskim ratnim veteranima poginulim u avionskoj nesreći, spomen-kosturnicu u Sansepolkru u Italiji. U mladosti je bio vrhunski sportista – prije Drugog svjetskog rata prvak Jugoslavije u plivanju, a poslije rata šampion države u streljaštvu i osvajač drugog mjesta na svjetskom streljačkom prvenstvu.
1941. – Opunomoćenici Vrhovne komande bivše jugoslovenske Vlade – šef diplomatije Aleksandar Cincar – Marković i general Radivoje Janković u Drugom svjetskom ratu u zgradi čehoslovačkog poslanstva u Beogradu potpisali akt o kapitulaciji oružanih snaga Kraljevine Jugoslavije. Treći rajh je nametnuo “bezuslovnu, potpunu i neograničenu” kapitulaciju, vojska Jugoslavije je uglavnom odvedena u zarobljeništvo, a zemlja podijeljena između Njemačke, Italije, Mađarske i Bugarske. Jugoslovenska ratna flota je pripala Italiji, izuzev jedne podmornice i dvije motorne torpiljerke, koje su umakle, i razarača “Zagreb” koji su uspjeli da potope poručnici bojnog broda Milan Spasić i Sergej Mašera.
1942. – Zarobljeni francuski general Henri Giraud pobjegao je iz njemačkog zatočeništva u dvorcu Königstein.
1944. – Britanska vlada u Drugom svjetskom ratu donijela odluku o ograničenju diplomatskih veza stranih predstavnika – zabranjeno je odašiljanje i primanje šifrovanih poruka, a diplomatska pošta je otvarana i cenzurisana. To se nije odnosilo samo na predstavništva SSSR, SAD i britanskih dominiona, osim Irske. Potez bez presedana u međunarodnom pravu i praksi učinjen je radi očuvanja ratnih tajni, posebno otvaranja drugog fronta u Evropi. Mjere su ukinute poslije uspješnog iskrcavanja saveznika u Francuskoj u avgustu 1944.
1946. – Posljednji francuski vojnici napustili Siriju, koja je stekla nezavisnost.
1961. – Uz potporu CIA-e započeo je napad u Zaljevu svinja na Kubi. U trodnevnim borbama ubijeno je oko 100, a zarobljeno više od hiljadu napadača.
1969. – Lider Komunističke partije Čehoslovačke Alexander Dubcek podnio je ostavku posle kraha reforme nazvane “Praško proljeće”. Zamijenio ga je Gustav Husak.
1970. – “Apollo 16” s ljudskom posadom slijeće na Mjesec.
1971. – Egipat, Sirija i Libija potpisali ugovor o konfederaciji, ali je ta tvorevina ubrzo propala.
1975. – Crveni Kmeri osvojili su Phnom Penh, čime je završio Kambodžanski građanski rat.
1977. – U Lihtenštajnu prvi put su glasale žene.
1983. – Indija je lansirala prvi veštački satelit.
1989. – Poljski sindikat “Solidarnost” legalizovan poslije sedmogodišnje zabrane.
1993. – U UN je usvojena rezolucija kojom je zaprijećeno oštrijim sankcijama SR Jugoslaviji, ukoliko bosanski Srbi ne potpišu do 26. aprila Vance-Owenov mirovni plan za Bosnu i Hercegovinu.
1996. – SAD i Japan potpisali su deklaraciju o saradnji u bezbjednosti prema kojoj SAD zadržavaju nivo vojnih snaga u Japanu i ostalim dijelovima Azije.
2014. – Umro je kolumbijski pisac i nobelovac Gabriel Garcia Marquez, jedan od najznačajnijih pisaca na španskom jeziku. Autor je brojnih književnih djela, a među najpoznatijima su “Sto godina samoće”, “Ljubav u doba kolere”, “Pukovniku nema ko da piše”, “Jesen patrijarha”.
(AbrašMEDIA)