Danas je četvrtak, 5. oktobar/listopad, 278. dan 2017. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1713. – Rođen je francuski filozof Denis Diderot, kritičar religioznog morala i nosilac prosvjetiteljske misli u predrevolucionarnoj Francuskoj, inspirator i glavni urednik velike francuske “Enciklopedije”, koja je u 28 tomova objavljena od 1751. i 1772. Djela: “Pismo o slijepima na pouku onima koji vide”, “Razgovor Dalambera i Diderota”, “Misli o tumačenju prirode”, “Dalamberov san”, “Žak fatalista”, “Ramoov sinovac”, “Saloni”.
1789. – Dogodio se Marš žena Pariza na Versailles.
1796. – Pod pritiskom Francuske, Španija je objavila rat Velikoj Britaniji, koji je završen katastrofalnim porazom francusko-španske flote 1805. u bici kod Trafalgara.
1840. – U prepadu Crnogoraca na njegov logor, gine hercegovački velmoža Smail-aga Čengić, što je kasnije opisano u epu Smrt Smail-age Čengića.
1908. – Austro-Ugarska je anektirala Bosnu i Hercegovinu.
1908. – Bugarska proglasila neovisnost od osmanskog carstva.
1915. – Za I. svjetskog rata britanske i francuske trupe iskrcale su se u Salonikiji, povrijedivši grčku neutralnost.
1930. – U Ateni je počeo prvi Balkanski kongres koji je trebao pridonijeti gospodarskoj suradnji balkanskih naroda i rješavanju pitanja manjina.
1936. – Rođen je češki književnik i političar Václav Havel.
1937. – Američki predsjednik Franklin D. Roosevelt objavio je kako će SAD napustiti izolacionističku politiku kako bi se suprotstavile ekspanziji “agresivnih” država.
1938. – Predsjednik Čehoslovačke Eduard Beneš podnio ostavku zbog Minhenskog sporazuma – kojim su zapadni saveznici Velika Britanija i Francuska praktično predale njegovu zemlju nacističkoj Njemačkoj – i otišao u izbjeglištvo.
1940. – Rođena je jugoslovenska glumica Milena Dravić.
1947. – U Varšavi, na osnovu odluke koju su rukovodstva komunističkih partija SSSR, Jugoslavije, Bugarske, Rumunije, Mađarske, Čehoslovačke, Poljske, Francuske i Italije donijela sedam dana ranije, osnovan Informacioni biro tih partija (Informbiro ili Kominform) sa sjedištem u Beogradu. Zaključeno je da je zadatak Informbiroa “organizacija razmjene iskustava i, u slučaju potrebe, koordinacija djelatnosti komunističkih partija na osnovu uzajamne saglasnosti”, ali su se stvarni ciljevi pokazali u sukobu komunističkih vođa Jugoslavije i SSSR od 1948. do 1955, koji je izazvala Moskva.
1954. – Velika Britanija, SAD, FNR Jugoslavija i Italija su potpisale Londonski sporazum o ukidanju Slobodne zone Trsta i dodjeli zone B i manjeg dijela zone A Jugoslaviji, a većeg dijela zone A sa gradom Trstom Italiji.
1964. – 57 gradana Istočnog Berlina pobjeglo je kroz tunel u Zapadni Berlin.
1969. – BBC je emitovao prvu epizodu serije “Leteći cirkus Monty Pythona”, koja je postala kultna emisija širom svijeta.
1975. – Američko istražno povjerenstvo ustvrdilo je da je američka tajna služba CIA 60-ih godina nekoliko puta pokušala ubiti kubanskog predsjednika Fidela Castra.
1988. – Brazil dobija demokratski Ustav.
1988. – Jogurt revolucija u Novom Sadu kojom su pristaše Slobodana Miloševića srušile partijsko rukovodstvo Vojvodine.
1991. – Linus Torvalds objavio prvu zvaničnu verziju Linux kernela.
1994. – Na dva zgarišta u Švajcarskoj pronađeno 48 tijela pripadnika sekte “Hram Sunca”, koji su očito umrli u obredima masovnog samoubistva.
1995. — Američki izaslanik za Balkan Richard Holbrooke uspio je, nakon dva mjeseca pregovora sa Srbijom i Hrvatskom i liderima zaraćenih strana u Bosni, da postigne sporazum o prekidu vatre, koji je bio uvod u mirovne pregovore u Dejtonu.
2000. — Protesti 5. oktobra – rušenje režima Slobodana Miloševića u Srbiji.
2002. – Održani četvrti Opći izbori Bosni i Hercegovini.
(AbrašMEDIA)