Istoričar Milan Ristović izjavio je da je lojalnost Milana Nedića njemačkim okupacionim snagama za vrijeme okupacije u Drugom svjetskom ratu bila apsolutna.
On je naveo da su Nedićeve izjave, stavovi i sve što je radio značili direktno podsticanje na rat, a njegov rječnik je bio antisemitski.
Ristović, profesor na Odeljenju za istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu, rekao je u postupku pravne rehabilitacije u Višem sudu da je Nedić ostao lojalan njemačkoj ideologiji do samog kraja rata.
“On je postavljen na čelo srpske vlade od njemačke vojno-okupacione uprave i direktno je odgovarao njemačkim okupacionim vlastima”, posvjedočio je Ristović navodeći da je 2. septembra 1941. godine Nedić komandantu vojne uprave Bensleru dao izjavu o potpunoj lojalnosti, o čemu svjedoči dokument iz arhiva njemačkog Ministarstva spoljnih poslova.
Kako je naveo, ta lojalnost podrazumijevala je da će najoštrije postupiti protiv Jevreja, slobodnih zidara, da se pokrene postupak protiv svih koji su doveli do 27. marta.
“Nedić je 9. septembra 1941. godine na sastanku sa Dimitrijem Ljotićem i njemačkim agentom Rudolfom Trojem iznio stav o rješenju jevrejskog pitanja: Napolje s njima. Sve dokle jedan Jevrejin bude u zemlji i dok može da govori sa Srbima ili dok ga Srbi mogu žaliti, sve dotle nema mira u zemlji”, naveo je Ristović.
Kako je naveo profesor, Nedić je naredio hapšenje sumnjivih oficira koji su se skrivali jer nisu željeli da uđu u srpsku državnu stražu.
“Prva grupa od oko 100 oficira je uhapšena i poslata u njemačke logore. Milan Nedić je u junu 1942. godine poslao pismo Baderu sa zahtjevom da se izdvoje jevrejski oficiri od ostalih kako bi se izbegla jevrejsko-boljševička propaganda. To je bio jedinstven slučaj da je tako nešto traženo”, rekao je Ristović.
Prema riječima Ristovića, Bader je pitao Nedića da li je spreman da prihvati “masovne egzekucije”, na šta je on odgovorio potvrdno, a kada ga je pitao da li je srpska vlada spremna da sama vrši odmazde i strijeljanja protivnika Nedić je iznio stav da za zločine protiv srpske vlade ona sama treba da propisuje i izvršava kazne i da sama bira lica koja će biti streljana.
Nedić je smatrao da strijeljanja ne bi trebalo da budu pojedinačna već grupna, zbog većeg efekta, kazao je Ristović.
“Njegova lojalnost je bila apsolutna do samog kraja. On je vjerovao da Srbija treba da postane dio novog poretka koji gradi Treći rajh. Vjerovao je u ispravnost svoje politike i vjerovao da će Srbija postati dio njemačke nove Evrope”, kazao je Ristović.
Prema mišljenju svjedoka, Nedić nije mogao da ne zna šta se dešava u logoru Banjica, niti je bilo šta uradio da pomogne nekom ko se nalazi tamo. A bilo je ljudi koji su preživjeli zahvaljujući intervencijama, otplaćivanju.
U novembru 1944. godine, prema riječima Ristovića, Nedić je iznio stav da je Njemačka najprirodniji naslon Srbije i da se ne smije odustati, iako je u to vrijeme ishod rata već bio poznat.
Svjedoka će u nastavku procesa koji je zakazan za 22. januar ispitivati punomoćnik predlagača.
Postupak rehabilitacije počeo je 7. decembra 2015, sedam godina pošto su zahtjev za rehabilitaciju podnijeli Srpski liberalni savjet, Udruženje političkih zatvorenika i žrtava komunističkog režima i porodica Nedić. Početak procesa rehabilitacije izazvao je velike polemike u javnosti zbog oprečnih mišljenja o njegovoj ulozi u Srbiji tokom Drugog svjetskog rata.
Protivnici tvrde da bi se Srbija rehabilitacijom saradnika okupatora stavila na stranu poraženih u ratu i obavila reviziju istorije, dok drugi smatraju da je Nedića ubio komunistički režim i da je bez sudske odluke proglašen za kvislinga i ratnog zločinca.
Nedić je bio predsjednik srpske vlade u periodu okupacije.
Zemlju je napustio krajem 1945, ali je ubrzo uhapšen u Austriji i vraćen u Jugoslaviju.
Nije mu suđeno, jer je 4. februara 1946. izvršio samoubistvo skočivši sa prozora istražnog zatvora.
(Agencije)