Danas je utorak, 16. avgust/kolovoz, 229. dan 2016. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1819. – U talasu protesta engleskih radnika i pripadnika srednje klase, koji su tražili parlamentarne i druge reforme, u Manchesteru je ubijeno više ljudi, a nekoliko stotina ranjeno kada su vladine trupe poslate da rasture protestni miting.
1898. – Edwin Prescott je patentirao “roller coaster” nazvan “Loop-the-Loop”, na temelju kojeg su razvijeni “roller coaster” s petljom koji su neizbježni u svim zabavnim parkovima. Prescott je prugu izradio od čelika, te je znatno povećao krug i sigurnost. Njegov “roller coaster” publici je predstavljen tri godine kasnije, ali je bankrotirao jer su se posjetitelji bojali u njemu voziti.
1832. – Rođen je njemački psiholog, filozof i lingvista Wilhelm Wundt, osnivač eksperimentalne psihologije (“Principi fiziološke psihologije”, “Uvod u psihologiju”, “Psihologija naroda”- deset tomova).
1863. – Potpisana je Proklamacija o emancipaciji kojom su oslobođeni robovi u pobunjenim južnjačkim državama. Abrahamu Lincolnu ukidanje ropstva bilo je gotovo podjednako važno kao ujedinjavanje zemlje podijeljene Građanskim ratom. Proklamacija je izdana u dva navrata – prvi puta 1862. kao preliminarna najava, dok je 1893. stupila na snagu, a dodan je i popis deset saveznih država na koje se odnosila.
1913. – U Poljskoj je rođen izraelski državnik Menachem Begin, jedan od osnivača partije Likud. Kao premijer Izraela (1977.-1983.) potpisao je prvi mirovni ugovor sa Egiptom 1977, a 1978. dobio je Nobelovu nagradu za mir koju je podijelio sa egipatskim predsjednikom Anvarom el Sadatom.
1914. – U noći 15. na 16. avgust 1914. godine odigrao se udarni dio Cerske bitke – prve velike savezničke pobjede u Prvom svjetskom ratu, koju je izvojevala srpska vojska. Činjenica da je malena Srbija uspjela da na Ceru porazi austrougarske trupe izazvala je tada nevjericu u Beču i Berlinu, ali i oduševljenje među saveznicima, a ugled Srbije neočekivano je porastao. General Stepa Stepanović dobio je čin vojvode kao nagradu za komandovanje koje je dovelo do odlučne pobjede na Ceru. Kada je Cerska operacija okončana 24. avgusta, od oko 200.000 austrougarskih vojnika, koliko je provalilo u Srbiju, u njoj nije ostao nijedan, izuzev 4.500 zarobljenika. Tokom krvavih borbi gubici austrougarskih trupa dostigli su 27. 000, dok je iz stroja izbačeno od 16. 500 srpskih vojnika, od čega 2. 107 poginulih. Gonjenjem neprijatelja do Drine i završnim borbama kod Šapca, 21-24. avgusta 1914. godine, okončana je Cerska operacija.
1919. – Obrazovana je vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca pod predsjedništvom Ljube Davidovića, sastavljena od predstavika Demokratske stranke (zajednice) i Socijaldemokratske partije.
1920. – Rođen je Charles Bukowski, američki književnik njemačkih korijena, predstavnik drugog vala beat generacije. Njegov stil pisanja je bio pod velikim utjecajem socijalnog, kulturalnog i gospodarskog ozračja njegovog grada Los Angelesa. U svojim radovima je opisivao živote siromašnog čovjeka, alkohol, odnose sa ženama, te sve nedostatke i poteškoće posla kao takvoga. Bukowski je napisao na tisuće pjesama, stotine kratkih priča i šest romana, sve u svemu više od šezdeset knjiga.
1944. – Na ostrvu Vis u Drugom svjetskom ratu nastavljeni su pregovori Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije i izbjegličke jugoslovenske vlade, koja se obavezala da Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije prepusti svu savezničku pomoć, raspusti oružane snage u inostranstvu i javno se odrekne Draže Mihailovića i četnika. Pristala je i da u sastav NOVJ bude uključena ratna mornarica bivše Jugoslavije koja se nalazila na Malti pod upravom savezničke flote.
1949. – Umrla je američka novinarka Margaret Mitchell, autorica popularnog romana “Prohujalo sa vihorom” koji je godinama bio bestseler i po kojem je snimljen istoimeni film.
1953. – U Iranu je pokušan državni udar, a šah Mohamed Reza Pahlavi je pobegao iz zemlje. Poslije tri dana premijer Mohamed Mosadek je srušen, a šah se vratio na prijesto uz angloameričku pomoć
1956. – Umro je američki filmski glumac mađarskog porijekla Bela Blasko, poznat kao Bela Lugosi, tumač niza uloga Drakule u filmovima strave. Sahranjen je u Drakulinom ogrtaču.
1960. – Cipar stiče neovisnost od Velike Britanije.
1974. – Stupio je na snagu prekid vatre, postignut posredstvom UN, između kiparskih Grka i turskih snaga koje su 20. jula izvršile desant na sjeverni dio ostrva. Jedna trećina Kipra ostala je pod turskom vlašću.
1977. – U Memphisu je umro Elvis Presley (1935.- 1977.), američki pjevač često nazivan kraljem rock and rolla. Počinje pjevati već sa trinaest godina, a prvu pjesmu snimio je kao rođendanski poklon majci. Objavio je oko 100 ploča, a još za života potukao je sve rekorde nalazeći se 996 tjedana na vrhu top listi.
1984. – Umro je srpski pisac Dušan Radović, urednik dječjih redakcija Radija i Televizije Beograd i autor popularne emisije Studija B “Beograde, dobro jutro”. Njegovom zaslugom obnovljen je čuveni dječiji list “Poletarac” (zbirke pjesama “Poštovana deco”, “Smešne riječi”, “Vukova azbuka”, “Pričam ti priču”, “Kapetan Džon Piplfoks”).
1997. – Povodom desete godišnjice smrti nacističkog lidera Rudolfa Hesa, neonacisti organziraju demonstracije širom Njemačke. Reagirala je policija hapšenjem oko 220 osoba.
2003. – Libija upućuje pismo Savjetu bezbjednosti UN, u kome prihvaća odgovornost za teroristički napad u škotskom mjestu Lekerbi, 1998. godine, kada je poginulo 270 osoba. Ovo priznanje bilo je uvjet Libiji za ukidanje sankcija uvedenih od strane UN nakon napada.
2003. – U Saudijskoj Arabiji umro je u egzilu bivši ugandski diktator Idi Amin Dada. Za vrijeme njegove osmogodišnje diktature (1971.-1979.) masakrirano je oko 400.000 civila, mahom iz manjinskih etničkih zajednica, a optuživan je i za kanibalizam.
2010. – Kina sustiže Japan, kao druga najveća svjetska ekonomska sila.
(AbrašMEDIA)