Danas je srijeda, 30. novembar/studeni, 335. dan 2016. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
30. p.n.e. – Egipatska kraljica Kleopatra počinila je samoubistvo.
1508. – Rođen italijanski arhitekta Andrea Palladio, koji je razvio moderan stil, zasnovan na klasičnim principima rimskog graditeljstva, jedan od najznačajnijih predstavnika kasne renesanse. Odlikovao se izvanrednim smislom za monumentalnost i funkcionalnost građevine. Gradio je crkve, palate, vile, vojne objekte, parkove i šire urbanstičke cjeline, najviše u Vićenci i Veneciji, uključujući čuvenu vilu “Rotonda” kod Vićence i crkvu “Rotendore” u Veneciji. Teorijske stavove objavio je u znamenitom djelu “Četiri knjige o arhitekturi”.
1609. – Galileo Galilei prvi put posmatrao i napravio crteže Mjeseca putem svog teleskopa.
1667. – Rođen je Jonathan Swift, irski književnik, autor Gulliverovih putovanja.
1700. – U bici kod Narve švedske trupe kralja Karla XII pobijedile su nadmoćniju rusku vojsku Petra I. U bici je poginulo oko 10.000 Rusa i 600 Šveđana. Na isti dan 1718. Karlo XII, švedski “kralj ratnik”, simbol nacionalnog junaštva, poginuo je prilikom napada na Norvešku.
1782. – Velika Britanija i SAD potpisale primirje i time je završen Američki rat za nezavisnost.
1835. – Rođen je američki književnik Samuel Langhorne Clemens, poznatiji kao Mark Twain (1835.- 1910.). Među najpoznatija njegova djela ubrajaju se: “Pustolovine Toma Sawyera”, “Pustolovine Huckleberry Finna”… Twainov rad inspiriran je nekonvencionalnim Zapadom, a popularnost njegovih djela označila je kraj dominacije, u američkoj literaturi, pisaca iz Nove Engleske. Kasniji slavni američki pisci Ernest Hemingway i William Faulkner pozivali su se na Twaina kao na svoju inspiraciju.
1838. – Meksiko je objavio rat Francuskoj koja je tri dana ranije okupirala grad Vera Kruz.
1870. – Rođen je Frano Supilo, hrvatski političar i publicist.
1872. – Odigrana prva međunarodna nogometna utakmica u Hamilton Crescent kod Glasgowa na kojoj su intonirane himne Engleske i Škotske. Reprezentacije Engleske i Škotske igrale su 0:0.
1874. – Rođen je Winston Churchill, britanski političar i državnik, premijer Velike Britanije 1940-45. i 1951-55, vođa Konzervativne stranke od 1940.
1900. – Umro je Oscar Wilde, irski književnik.
1919. – Osnovana je Zagrebačka Filharmonija.
1924. – Poslana je prva prekooceanska slika putem radio signala. Richard H. Ranger izumio je uređaj pomoću kojeg se bežično mogu slati poruke na velikim udaljenostima i njegov se izum smatra ključnium u razvoju telefaksa kakvog danas poznajemo. Slika predsjednika Calvina Coolidgea usješno je poslana iz New Yorka u London, ali je komercijalna upotreba uređaja uslijedila tek nakon dvije godine.
1935. – Rođena bosanskohercegovačka književna kritičarka i teoretičarka, esejistica i prevoditeljica Hanifa Kapidžić-Osmanagić.
1939. – Strijeljan je mađarski revolucionar Bela Kun, jedan od osnivača Komunističke partije Mađarske i vođa mađarske sovjetske revolucije 1919. Prethodno je uhapšen u staljinističkim čistkama i na montiranom procesu u SSSR-u osuđen na smrt. Rehabilitovan je posle XX kongresa KPŠ 1956.
1939. – Više od 20 sovjetskih divizija započelo je napadom na Finsku “zimski rat”, okončan mirovnim ugovorom u martu 1940, kojim je Finska prinuđena da se odrekne Karelijske prevlake i grada Viborg na istoku zemlje.
1955. – Umro je jugoslovenski kompozitor Josip Slavenski, profesor Muzičke akademije u Beogradu (1945-55). U težnji ka oblikovanju nacionalnog izraza, spojio je u svom djelu elemente muzičkog folklora pojedinih balkanskih naroda s modernom evropskom muzičkom tehnikom (“Balkanofonija”, “Simfonija Orijenta”, “Simfonijski ep”, “Pesme moje majke”, scenska muzika).
1966. – Barbados proglasio neovisnost od Velike Britanije.
1967. – Aden, Južni Jemen i Južnoarapska Federacija (17 sultanata) stekli su nezavisnost nakon 128 godina britanske kolonijalne vladavine i formirali Narodnu Republiku Južni Jemen, koja je na isti dan 1970. dobila naziv Narodna Demokratska Republika Jemen.
1977. – Umro je srpski i jugoslovenski pisac Miloš Crnjanski, jedan od prvaka moderne srpske proze poslije Prvog svjetskog rata, urednik prvog modernističkog časopisa “Dan” (1919), autor poetskog romana “Seobe”. Njegovo djelo “Roman o Londonu” smatra se prvim velikim kosmopolitskim romanom u srpskoj književnosti. Bavio se i novinarstvom i politikom, a Drugi svjetski rat zatekao ga je u diplomatskoj službi u Rimu. Do 1965, kada se vratio u Beograd, živio je kao emigrant u Londonu.
1990. – Završeno uklanjanje Berlinskog zida. Šest manjih dijelova zida ostavljeno je kao znak sjećanja na vrijeme u kojem je on postojao.
1995. – Završena je operacija Pustinjska oluja.
1995. – Savjet bezbjednosti UN jednoglasno je usvojio odluku da se 31. januara 1996. okonča troipogodišnja mirovna misija u Bosni i Hercegovini.
1996. – Predsjedništvo BiH postiglo dogovor o formiranju Savjeta ministara. Odlučeno je da Savjet ministara bude sastavljen od tri ministra, od kojih će svaki imati po dva pomoćnika – takođe ministra. Savjetom će predsjedavati dva predsjednika i jedan potpredsjednik.
1996. – Oko 150.000 ljudi protestovalo je ulicama Beograda zbog poništenja izborne pobjede opozicione koalicije “Zajedno” na lokalnim izborima.
2000. – U Pjongjangu su se sreli rođaci iz Sjeverne i Južne Koreje, koji su blizu 50 godina bili razdvojeni.
2001. – Ruska Duma donijela zakon koji dozvoljava drugim državama da pristupe Ruskoj Federaciji, a da pri tome postojanje zajedničke granice nije obavezan uslov primanja.
2002. – Turska je ukinula 15 godina dugo vanredno stanje na jugoistoku zemlje i time je završena era sukoba turskih snaga i kurdskih separatista, tokom kojih je poginulo oko 30.000 osoba.
2006. – Nekadašnji komandant Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske RS general Stanislav Galić osuđen pred Haški sudom na doživotni zatvor zbog “granatiranja i opsade Sarajeva”.
2009. – Umro je književnik i akademik Milorad Pavić koji je svjetsku slavu stekao romanom “Hazarski rečnik”.
(AbrašMEDIA)