U Republici Srpskoj u planu su izmjene Zakona o genetski modifikovanim organizmima kojima se dozvoljava promet genetski modifikovane soje i njenih proizvoda za životinjsku ishranu.
Kako se navodi u obrazloženju Nacrta zakona, koji će se pred poslanicima Narodne skupštine Republike Srpske naći na narednoj sjednici, promet će se odvijati u strogo kontrolisanim uslovima uz prethodno pribavljeno odobrenje resornog ministarstva.
Tako je onaj koji stavlja u promet GMO soju dužan da uspostavi sistem sljedivosti i postupke na osnovu kojih se mogu identifikovati subjekti od kojih nabavlja, odnosno kojima je isporučio genetski modifikovanu soju i proizvode od genetski modifikovane soje.
Pet godina mora voditi evidenciju koja omogućava praćenje i identifikaciju onih od kojih je nabavljena ili kojima je isporučena genetski modifikovana soja i proizvodi od genetski modifikovane soje.
“Subjekat koji stavlja u promet genetski modifikovanu soju i proizvode od genetski modifikovane soje odgovoran je za štetu nanesenu ljudima, imovini i životnoj sredini, koja nastane njenim stavljanjem u promet”, stoji u Nacrtu zakona.
Postupak za stavljanje u promet soje se pokreće podnošenjem zahtjeva Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS, a ako su ispunjeni svi uslovi, ministar donosi odobrenje.
Ministarstvo vodi registar izdatih odobrenja za stavljanje u promet genetski modifikovane soje i proizvoda od genetski modifikovane soje.
“Primjena ovog zakona će omogućiti potrošačima da izvrše izbor u vezi s hranom za životinje koju upotrebljavaju za njihovu ishranu, a to se posebno odnosi na genetski modifikovanu hranu, koja će, ukoliko prođe veoma složenu proceduru procjene rizika i odobravanja u Evropskoj uniji, prema odredbama ovog zakona morati biti jasno obilježena, tako da će potrošači moći da zaštite svoje osnovno pravo na izbor, tj. moći će da sami donose odluku da li žele ili ne žele da kupuju hranu za životinje koja sadrži genetski modifikovane organizme”, navodi se u obrazloženju zakona.
Stojan Marinković, poljoprivrednik i predsjednik Saveza udruženja poljoprivrednih proizvođača Republike Srpske, mišljenja je da je relativno kratak period upotrebe GMO usjeva i kultura da bi se moglo doći do zaključka kakve su posljedice po konačnog konzumenta i čovjeka.
Kaže kako su pojedini herbicidi koji se koriste kod uzgoja GMO kulture opasniji od samog proizvoda.
“Na primjer poznato je da su ostaci glifosata, herbicida koji se koristi u zaštiti GMO soje protiv korova, izvor kancerogenih oboljenja za konzumenta”, kaže Marinković.
Prema njegovim riječima, u ishrani životinja se godinama koriste genetski modifikovani organizmi te da je to gotovo nemoguće kontrolisati.
“Dobar dio GMO soje iz uvoza dolazi do naših životinja kroz smjese i druge proizvode, a mi na to ne možemo uticati. Ono što je apsurdno je da je dozvoljen promet soje, a da nije dozvoljena njena proizvodnja”, zaključio je Marinković.
Izvor: Capital