Danas je četvrtak, 3. decembar/prosinac, 337. dan 2021. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
316. – Umro je Dioklecijan, rimski car ilirskog porijekla.
1639. – Prvi puta u istoriji sud je presudio rastavu braka, u Bostonu.
1694. – U Engleskoj je usvojen zakon prema kojem će se novi parlament birati svake treće godine.
1787. – Isprobano je prvo motorno plovilo, parobrod, što je označilo revoluciju u transportu robe i ljudi na veće udaljenosti.
1800. – Rođen je slovenački pjesnik France Prešern, najistaknutija ličnost slovenačke književnosti 19. vijeka (“Sonetni vijenac”).
1808. – Madrid se predao snagama francuskog cara Napoleona Prvog Bonaparte.
1810. – Britanija preotela od Francuske ostrva Mauricijus i Reunion.
1857. – Rođen je engleski pisac poljskog porijekla Józef Teodor Konrad Korzeniowski, poznat kao Joseph Conrad, čija se djela odlikuju ironičnim pesimizmom, gorčinom, ironijom, fatalizmom, etičkim idealizmom i bogatom pjesničkom simbolikom. Kao pripadnik britanske trgovačke mornarice 20 godina je plovio morima, pa je dosta opisivao život pomoraca i borbu čovjeka i mora. Djela: romani “Lord Džim”, “Tajfun”, “Nostromo”, “Tajni agent”, “Pod zapadnim očima”, “Pobjeda”, uspomene “Ogledalo mora”.
1883. – Rođen je austrijski kompozitor Anton Webern, jedan od najznačajnijih predstavnika Bečke atonalne škole i ekspresionizma u muzici. Za vrijeme nacizma njegova djela su bila zabranjena, a pedesetih godina 20. vijeka postao je uzor generaciji kompozitora koji su u njegovoj muzici nalazili ishodište za punktualizam i elektronsku muziku.
1889. – Rođen je bosanskohercegovački književnik Isak Samokovlija.
1910. – U Parizu je prvi put prikazana neonska lampa, koju je pronašao francuski fizičar Georges Claude.
1912. – Bugarska, Grčka, Srbija i Crna Gora sklopile su primirje sa Turskom u Prvom balkanskom ratu. Rat je nastavljen 3. februara 1913, a novo primirje uspostavljeno je 23. aprila kada su obnovljeni i mirovni pregovori u Londonu.
1917. – Predsjednik SAD Woodrow Wilson u Prvom svjetskom ratu zatražio od Kongresa da objavi rat Austro-Ugarskoj.
1918. – Zamjenik načelnika italijanske Vrhovne komande general Pietro Badoglio podnio Vladi Memorandum o akciji za razbijanje tek proglašene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, u kojem je naglasio da su uslovi za unutrašnje sukobe izvanredni i da ih samo treba aktivirati, “svim mogućim sredstvima”. Memorandum je prihvaćen i godinama je bio osnov politike Rima prema Jugoslaviji, naročito od dolaska na vlast fašističkog diktatora Benita Musolinija.
1919. – Umro je francuski slikar Pierre-Auguste Renoir, jedan od najistaknutijih impresionista i najvećih evropskih slikara 19. vijeka.
1930. – Rođen je francuski režiser Jean Luc Godard, najznačajniji predstavnik francuskog “Novog talasa” koji je filmovima “Do posljednjeg daha” (1959.) i “Prezir” (1963.) napravio revoluciju u filmskoj istoriji. Ostala djela: “Udata žena”, “Muško i žensko”, “Vikend”, “Jedan plus jedan”, “Simpatija za đavola”, “Istočni vjetar”, “Spasavaj se ko može”, “Pasija”, “Ime: Karmen”…
1944. – Za vrijeme Grčkog građanskog rata u Ateni su izbile borbe između Vlade i Fronta nacionalnog oslobođenja. Mir sklopljen u februaru 1945, kada je postignut sporazum da plebiscitom bude određen oblik vladavine u Grčkoj.
1952. – Generalna skupština UN prihvatila prijedlog Indije o uspostavljanju primirja u Koreji.
1962. – Edith Spurlock Sampson stupila je na dužnost sudije u opštinskom sudu u Chicagu, kao prva Afroamerikanka sudija u SAD.
1971. – Izbio je rat između Indije i Pakistana, bio je povezan sa Pakistanskim građanskim ratom, kada Bangladeš stiče neovisnost. Rat je trajao do 16. decembra i završio je pakistanskim porazom.
1973. – Svemirska letjelica Pionir 10 šalje prve snimke Jupitera.
1975. – U Laosu su vlast preuzeli komunisti i proglasili kraj 600 godina stare monarhije.
1984. – U gradu Bopal u Indiji oko 4.500 ljudi je umrlo, 500 oslijepilo, a 50.000 zatrovano gasom koji je iscurio iz fabrike pesticida “Union Carbide”.
1989. – Nakon pada Berlinskog zida u Istočnoj Njemačkoj ostavke su podnijeli lider Jedinstvene radničke partije Nemačke (komunisti) Egon Krenc i svi članovi partijskog Politbiroa i Centralnog komiteta vladajuće partije.
1989. – Lideri dvije svjetske velesile, SAD i SSSR, na sastanku na Malti potpisuju ugovor kojim se završava Hladni rat. No oficijelnim krajem rata smatra se 1991. godina kada dolazi do kolapsa Sovjetskog Saveza.
1991. – Rusija priznala nezavisnost Ukrajine, a ruski predsjednik Boris Nikolajevič Jeljcin zauzeo se za što brže normalizovanje odnosa Rusije i Ukrajine.
1991. – Crnogorska oporbena stranka Liberalni savez Crne Gore organizirao je antiratni prosvjed na Cetinju. Na tom je skupu više od 10.000 Crnogoraca izrazilo je žaljenje zbog napada na Dubrovnik i zatražilo oprost.
1992. – Inžinjer Neil Papworth poslao je prvu tekstualnu poruku sa kompjutera na mobilni telefon.
1995. – Bivši predsjednik Južne Koreje Čun Do Hvan je uhapšen pod optužbom da je odgovoran za masakr u gradu Kvangdžu u maju 1979. kada je vojska ubila više od 200 demonstranata.
1997. – U glavnom gradu Kanade Otavi predstavnici 122 zemlje potpisali su Konvenciju o zabrani protivpješadijskih mina. Nekoliko zemalja među kojima i SAD odbile su da se priključe sporazumu.
2001. – Umro je Gerhard Rigner (90), autor telegrama koji je objavljen kao upozorenje svijetu na nacistički plan o uništenju jevrejskog naroda.
2001. – Vlasti Saudijske Arabije prvi put odobrile ženama da imaju lična dokumenta.
2004. – General Vojske Republike Srpske Dragomir Milošević predao se Haškom tribunalu pred kojim je 1998. godine optužen za granatiranje Sarajeva, zločine protiv čovječnosti i kršenje pravila i običaja ratovanja. Apelaciono vijeće haškog Tribunala pravosnažno je osudilo Miloševića na 29 godina zatvora zbog zločina nad civilima u Sarajevu 1994/95.
2004. – Pakistan i Indija postižu dogovor da nakon više decenija ponovo uspostave željezničku liniju između Munaboa i Khokrapara.
2008. – Popularni pjevač Ruande Simon Bikindi osuđen je pred Međunarodnim sudom u Aruši na 15 godina zatvora, zato što je u svojim pjesmama podsticao na genocid u toj zemlji. Prema podacima UN, od aprila do jula 1994, ubijeno je oko 800.000 ljudi, uglavnom pripadnika zajednica Tutsa i Huta.
(AbrašMEDIA)