Najmanje devet laboratorija i kompanija širom svijeta trenutno razvija vakcine protiv COVID-a koje se daju u vidu spreja za nos, umjesto injekcije, pokazuju najnoviji podaci Svjetske zdravstvene organizacije (WHO).
Pored toga što su manje neprijatne od uboda igle u ruku, te vakcine bi mogle da budu i efikasnije od injekcija u zaustavljanju korona virusa tamo gdje prvo ulazi u tijelo, a sprečavanjem virusa da se razmnožava u našem nosu i grlu, nazalne vakcine bi mogle da budu bolje u sprečavanju virusa da se prenosi sa osobe na osobu. To je posebno važno imajući u vidu širenje omikron varijante, prenosi Tanjug, pozivajući se na Glas Amerike.
Većina tih vakcina su u ranim ili srednjim fazama testiranja pa nije jasno kada i da li će početi da se daju. Jedna kompanija je odustala od vakcine u spreju. Međutim, naučnici u SAD-u, Kini, Kubi, Iranu i drugim zemljama vrijedno rade na tom razvoju.
Dok su postojeće vakcine protiv COVID-a bile odlične u pripremi našeg imunolškog odgovora, imale su jedan veliki “slijepi ugao” – naš nos, grlo i druge mukozne membrane gdje unutrašnjost našeg tijela dolazi u kontakt sa vanjskim svijetom.
Membrane sluzokože – mukozne membrane – sadrže različitu vrstu antitijela od onih koja cirkulišu u našoj krvi. Vakcine koje se ubrizgaju u ruku dopiru samo do krvi i ne mogu da učine mnogo toga da se proizvedu mukozna antitijela.
“Pošto ste naučili svoj imuni sistem kako da prepozna virus u mišićima, vaš imuni sistem ne zna da također treba da štiti i vašu sluzokožu”, kaže Ben Tenoever, profesor imunologije na Njujorškom univerzitetu.
Vakcine u spreju imaju zadatak da se bore protiv virusa na prvoj tački kontakta.
“Spremni ste za virus jer imate imunitet tačno na mjestu gdje vam je potreban”, objašnjava Michael Diamond, profesor imunologije na Washington univerzitetu u St. Luisu. Diamond i njegove kolege razvile su vakcinu protiv COVID-a u spreju, a licencu su prodali indijskoj farmaceutskoj kompaniji Bharat Biotech. Kompanija treba da počne završnu fazu kliničkih testova velikog obima, koji su neophodni za odobrenje regulatora.
Činjenica da vakcine koje se daju injekcijom ne proizvode dovoljno mukoznog imuniteta mogla bi da pomogne u objašnjenju zašto su infekcije omikronom ljudi koji su vakcinisani česte, ali obično nisu ozbiljne.
“U gornjim disajnim putevima imamo vrlo mali imunitet, zbog čega ljudi koji se zaraze često imaju simptome u gornjem dijelu respiratornog trakta, uključujući kašalj, bol u grlu, curenje nosa ili zapušenost”, kaže Diamond.
“Međutim, velika većina ljudi se ne razboli teže, jer ipak imaju sistemski nivo zaštite”, kaže on.
Sve dok nam se virus nalazi u nosu ili grlu, možemo lako da ga širimo, čak i ako ne znamo da smo zaraženi. To je veliki problem sa COVID-19. Efikasna vakcina u spreju bi mogla da bude rješenje, kaže Ursula Buholc, šefica odsjeka za RNK viruse u Nacionalnom institutu za alergije i infektivne bolesti (NIAID).
“Postoji rizik da i pojedinci koji ne pokazuju simptome ipak šire virus ako zaštita nije dovoljno dobra”, ističe ona.
Buholc i kolege razvijaju vakcinu protiv COVID-a u spreju, posebno namijenjenu djeci. U testiranju na životinjama, bila je efikasnija od injekcije u zaustavljanju virusa. Vakcina je u ranoj fazi kliničkih ispitivanja a Buholc nije željela da spekuliše koliko će dugo trajati testiranja.
S druge strane, vakcina u spreju koju je razvijala farmaceutska kompanija Altimmune proizvela je slabiji odgovor imunog sistema od vakcina koje su već na tržištu. Kompanija je prošlog juna odustala od njene proizvodnje.
Drugi vide vakcine u spreju kao obećavajući način da se daju booster doze, djelimično zato što je otprilike polovina svjetske populacije već vakcinisana, ali su joj potrebni boosteri da bi se držao korak sa novim varijantama.
Također, u ovoj fazi pandemije je mnogo teže naći ljude koji već nisu vakcinisani ili zaraženi, a koji su spremni da učestvuju u testiranju vakcine.
“Ljudi koji su spremni da se vakcinišu su se vjerovatno već vakcinisali”, kaže Diamond. “Oni koji nisu spremni neće željeti da budu dio nekog testiranja. I tu nastaje problem”, zaključio je on.
(Agencije)