Debata o tome ko je vlasnik drevnih artefakata sve je veći izazov za muzeje širom Evrope i Amerike, a trenutno se u fokusu pažnje nalazi jedan od najposjećenijih artefakata u Britanskom muzeju: kamen iz Rosette.
Natpisi na tamno sivoj granitnoj ploči postali su temelj za dešifriranje staroegipatskih hijeroglifa nakon što su ga snage Britanskog carstva uzele iz Egipta 1801.
Sada, dok najveći britanski muzej obilježava 200 godina od dešifriranja hijeroglifa, hiljade Egipćana zahtijevaju da se kamen vrati, prenosi AP.
– Izložba kamena u Britanskom muzeju simbol je zapadnjačkog kulturnog nasilja nad Egiptom – rekla je Monica Hanna, dekanesa Arapske akademije za nauku, tehnologiju i pomorski transport i organizatorica jedne od dvije peticije koje pozivaju na povratak kamena.
Nabavka kamena iz Rosette bila je vezana za carske bitke između Britanije i Francuske. Nakon što je Napoleon Bonaparta vojno okupirao Egipat, francuski naučnici su otkrili kamen 1799. godine u sjevernom gradu Rašidu, poznatom kod Francuza kao Rosetta. Kada su britanske snage porazile Francuze u Egiptu, kamen i preko desetak drugih antikviteta predati su Britancima pod uslovima sporazuma o predaji iz 1801. između generala dviju strana.
Od tada se kamen nalazi u Britanskom muzeju.
U Haninoj peticiji, sa 4.200 potpisa, stoji da je kamen zaplijenjen nezakonito i da predstavlja “ratni plijen”. Ta tvrdnja se ponavlja u skoro identičnoj peticiji Zahija Hawassa, bivšeg egipatskog ministra za antikvitete, koja ima više od 100.000 potpisa. Hawass tvrdi da Egipat nije imao pravo glasa u sporazumu iz 1801. godine.
Britanski muzej to opovrgava. U saopćenju, Muzej je naveo da sporazum iz 1801. uključuje potpis predstavnika Egipta. Odnosi se na osmanskog admirala koji se borio zajedno sa Britancima protiv Francuza. Osmanski sultan u Istanbulu je nominalno bio vladar Egipta u vrijeme Napoleonove invazije.
(FENA)