Danas je subota, 21. januar/siječanj, 21. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1763. – Rođen je francuski političar Augustin Robespierre.
1774. – Umro je sultan Osmanlijskog carstva Mustafa III.
1899. – Tvrtka Opel započela je s proizvodnjom automobila.
1905. – Rođena je poljska književnica Wanda Wasilewska.
1919. – U Dablinu Kongres partije Sinn fein usvojio rezoluciju o nezavisnosti Irske. Britanija je ignorisala taj dokument i dala Irskoj status dominiona 1921, a tek 1949. priznala joj samostalnost, ali bez Ulstera.
1924. – Umro je Vladimir Iljič Lenjin (1870.- 1924.) u Gorkom pored Moskve. Bio je ruski revolucionar, državnik, filozof, teoretičar marksizma, sa velikim uticajem na međunarodni radnički pokret.
1924. – Rođen je britanski komičar Benny Hill.
1933. – Umro je engleski pisac irskog porijekla George More, autor realističkih i naturalističkih romana. Djela: romani “Moderni ljubavnik”, “Glumčeva žena”, “Ester Voters”, “Ave”, “Ispovijesti mladića”, “Uspomene iz mrtvog života”, “Salve”, “Vale”.
1938. – Umro francuski filmski režiser Georges Méliès, pionir svjetskog filma, u krajnjoj bijedi, u vrijeme komercijalnog procvata filma. Domišljat i tehnički obrazovan, prenio je na film pozorišnu podjelu na činove, scenografiju, konstimografiju, način glume i maskiranje. Pronašao je sistem korišćenja trikova, što mu je omogućilo da u ateljeu snima filmove fantastike. Snimio je oko 500 filmova, uključujući “Put na Mjesec”, preteču svemirskih filmskih avantura. Ostali filmovi: “San astronoma”, “Put u nemoguće”, “Guliverova putovanja”, “Halucinacije barona Minhauzena”, “Osvajanje Sjevernog pola”.
1941. – Rođen je španski tenor Plácido Domingo.
1942. – Mađarski fašisti su u Drugom svjetskom ratu u Novom Sadu sproveli raciju i u naredna dva dana ubili i bacili u Dunav 1.300 novosadskih Jevreja, Srba i Roma.
1942. – Njemačke snage pod komandom Ervina Romela počele su kontraofanzivu protiv savezničke vojske pod britanskom komandom u sjevernoj Africi u Drugom svjetskom ratu.
1948. – Umro italijanski kompozitor njemačkog porijekla Ermano Wolf-Ferrari, obnovitelj italijanske komične opere, koji je komponovao uglavnom prema komedijama italijanskog pisca Karla Goldonija. Djela: opere “Četiri grubijana”, “Radoznale žene”, “Škola za očeve”, “Suzanina tajna”, kantate, instrumentalne kompozicije.
1950. – Umro je George Orwell, književnik, novinar i socijalista, najpoznatiji po alegorijskim političkim romanima Životinjska farma i 1984. Potonji, koji opisuje futurističko pokvareno društvo, doveo je do upotrebe pridjeve “orvelijanski” za opis totalitarnog mehanizma kontrole misli. U knjizi Homage to Catalonia/Kataloniji u čast, opisao je svoje divljenje očitom nedostatku klasnog društva u revolucijom zahvaćenim područjima Španjolske koje je posjetio. Opisao je ono što je vjerovao da je bila izdaja radničke revolucije u Španjolskoj od strane Španjolske komunističke partije, potpomognuta od Sovjetskog Saveza.
1951. – Rođen je američki pop-art umjetnik, Jeff Koons.
1952. – Rođen je trinidadski muzičar, Billy Ocean.
1954. – SAD su porinule prvu podmornicu na atomski pogon “Nautilus”.
1956. – Rođena je američka glumica, Geena Davis.
1976. – Prodaja zapadnih listova, uključujući “New York Times” i “Finantional Times”, prvi put je dozvoljena u SSSR-u.
1997. – Njemački kancelar Helmut Kohl i premijer češke, Vaclav Klaus, potpisuju deklaraciju o pomirenju, gdje Njemačka izražava žaljenje zbog okupacije Čehoslovačke (1938.-1945.), a Češka zbog protjerivanja Njemaca poslije Drugog svjetskog rata.
1998. – Predstavljena konvertibilna marka, jedinstvena valuta u BiH.
2002. – U Los Angelesu u 81. godini umrla je legenda jazz i pop muzike Peggy Lee.
2003. – Umro je karikaturista Albert Hirschfeld. Njegove karikature je sedam decenija objavljivao “New York Times”.
2006. – Umro je Ibrahim Rugova (1944.- 2006.) kosovski političar i državnik, jedan od najznačajnijih političkih predstavnika kosovskih Albanaca. Protivio se Miloševićevoj centralizaciji Srbije i ukidanju kosovske autonomije. Osniva prvu kosovsku političku stranku – Demokratski savez Kosova.
2015. – Umro je bosanskohercegovački kantautor Kemal Monteno.
(AbrašMEDIA)