Danas je utorak, 17. oktobar/listopad, 290. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1697. – Završena izgradnja maglajske sahat-kule.
1760. – Rođen je Henri de Saint-Simon, francuski rani socijalistički teoretičar. Saint-Simon se u vrijeme Francuske revolucije odrekao plemićke titule. Smatrao je da tradicionalnu državu treba zamijeniti industrijskim društvom i da aristokrati, vojnici i birokrati treba da iščeznu i ustupe mjesto industrijalcima, radnicima i seljacima. Djela: “Industrijski sistem”, “Industrija ili politički, moralni i filozofski razgovori u interesu svih ljudi odanih korisnom radu i nezavisnosti”, “Pisma ženevskog građanina savremenicima”, “Novo hrišćanstvo”, “Stari i novi politički sistem”.
1787. – U Philadelphiji (SAD) 38 saveznih država potpisuje ustav.
1797. – U italijanskom selu Kampoformio sklopile mir Austrija i Francuska, kojim je ukinuta Mletačka republika. Francuska je uzela mletačke posjede u Albaniji i ostrva u Jonskom moru, a Austrija Veneciju, Istru, Kvarner, Dalmaciju i Boku Kotorsku.
1855. – Henry Bessemer patentira postupak za proizvodnju čelika.
1883. – Rođen je britanski pedagog i pisac Alexander S. Neill.
1887. – Umro je njemački fizičar i kemičar Gustav Robert Kirchhoff.
1888. – Thomas Edison patentirao Optički fonograf (prvi film).
1912. – Bugarska, Grčka i Srbija objavile rat Osmanlijskom carstvu.
1915. – Rođen je američki književnik Arthur Miller.
1917. – Prvo britansko bombardiranje Njemačke u Prvom svjetskom ratu.
1917. – Rođen je bosanskohercegovački pjesnik Mehmedalija Mak Dizdar.
1920. – Umro američki novinar i revolucionar John Reed, čija su djela “Deset dana koji su potresli svijet” i “Crvena Rusija” najbolja hronika Oktobarske revolucije. Popularnost je stekao kao dopisnik iz Meksika u vrijeme ustanka Fransisca Pancha Ville. Kao socijalista i protivnik imperijalističkog rata u Evropi 1914. je posjetio zapadnoevropska bojišta, a 1915. Grčku, Rumuniju, Srbiju, Rusiju i Tursku, pripremajući knjigu “Rat u istočnoj Evropi”. Napisao je potresne reportaže iz Srbije, u kojoj je bio u aprilu i maju 1915. U Rusiju je došao 1917. i oduševio se komuinističkom revolucijom. Vrativši se u SAD postao je jedan od osnivača Komunističke partije i član Izvršnog odbora Kominterne. Poslije smrti od tifusa u Bakuu sahranjen je pod zidinama Kremlja u Moskvi.
1931. – Zloglasni gangster Al Capone uhićen je i osuđen zbog neplaćanja poreza.
1941. – Umro je Mahmut Bušatlija, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. Bio je jedan od organizatora i rukovodilaca revolucionarnog studentskog pokreta na Beogradskom univerzitetu. Bio je član Uprave Udruženja bosansko-hercegovačkih studenata „Petar Kočić“. Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) je od 1937. godine, a od 1939. je bio član rukovodstva Univerzitetskog komiteta KPJ. Učesnik Narodnooslobodilačke borbe je od 1941. godine. Poslije Majskog savjetovanja CK KPJ, 1941. godine, rukovodio je Vojnom komisijom koja je bila formirana pri Pokrajinskom komitetu KPJ za Bosnu i Hercegovinu. Prilikom izvođenja jedne grupe ilegalaca, iz Tuzle u Majevički partizanski odred, 16. oktobra 1941. godine, Mahmut je upao u ustašku zasjedu, kod Gornje Tuzle. U okršaju s ustašama bio je teško ranjen i zarobljen. Preminuo je sutradan 17. oktobra u tuzlanskoj bolnici. Poslije oslobođenja, njegovi posmrtni ostaci su sahranjeni u Grobnici narodnih heroja u spomen-parku Vraca, iznad Sarajeva.
1971. – Tokom posjeta Jugoslaviji, kraljica Elizabeta II. dodijelila je red viteštva, “Most Honourable Order of the Bath”, Josipu Brozu Titu.
1993. – UN 17. oktobar proglasili Svjetskim danom borbe protiv siromaštva.
1994. – Jordan i Izrael saopštili namjeru da postignu istorijski mirovni sporazum i tako poslije 46 godina okončaju međusobno ratno stanje.
1994. – Mirovni posrednici UN saopštili da su se vlada Angole i pobunjenički pokret UNITA načelno saglasili da okončaju skoro 20-godišnji građanski rat u toj afričkoj zemlji.
1997. – Na Kubi sahranjeni posmrtni ostaci Ernesta Che Guevare, tri decenije pošto je ubijen u Boliviji. Posmrtni ostaci legendarnog gerilskog vođe položeni su u mauzolej u gradu Santa Klara.
1998. – Uhapšen je čileanski diktator Augusto Pinochet.
2001. – Grupa astronoma iz SAD, Velike Britanije, Australije i Belgije saopštila da je pronašla osam novih planeta koje se okreću oko drugih zvijezda u kosmičkom prostranstvu.
2003. – Haški tribunal ratnog predsjednika Opštine Bosanski Šamac Blagoja Simića osudio na 17 godina zatvora, a njegove bliske saradnike Miroslava Tadića i Simu Zarića na osam, odnosno šest godina zatvora za zločine tokom rata u BiH.
2006. – Ministri spoljnih poslova zemalja EU usvojili preporuku da Rumunija i Bugarska budu primljene u članstvo Unije u januaru 2007. godine.
(AbrašMEDIA)