Glas o ustanku sve se više širio po kraju pod Grmečom. Već je svaki seljak znao da Komunistička partija priprema ustanak, i da nam je glavni oslonac Sovjetski Savez. Negdje su pripreme za ustanak tek počinjale, drugdje već bile završene. Najprije smo začuli pucnjavu iz…
Više... Branko Ćopić: Krajina se diže na ustanak
Louise Michel, koja se za vrijeme Pariske komune iz 1871. proslavila kao “Crvena djevica”, slovi za junakinju francuske ljevice. Tokom Francusko-pruskog rata iz 1870. i pruske opsade Pariza, ona je bila vodeća članica revolucionarnih grupa koje su kontrolisale Monmartr, četvrt koju je vijekovima naseljavala nezadovoljna…
Više... Louise Michel: Prenijeti autoritet na samo jednu osobu predstavlja zločin
Kad smo išli na odsustvo, već sam bio proveo na liniji sto i petnaest dana, i tada mi se činilo da je to razdoblje bilo jedno od najjalovijih u cijelome mom životu. Pridružio sam se miliciji da bih se borio protiv fašizma, a do tada…
Više... George Orwell: Većini ljudi socijalizam znači besklasno društvo, ili ne znači uopće ništa
Ležao sam na patosu u prostranoj sobi tobutske škole. Nisam mogao da zaspim, iako sam bio veoma umoran od današnjeg marša. Razmišljao sam kako su prije devet mjeseci sa ovog mjesta krenuli četnici Steve Damjanovića i Radivoja Kerovića da napadnu štab Majevičkog partizanskog odreda koji…
Više... Rodoljub Čolaković: O Fadilu Jahiću Špancu
Za napada na Bihać, Skender Kulenović i ja, pred sam kraj bitke sjurimo se u grad i u glavnoj ulici naletimo na kolonu zarobljenih domobrana. Pored njih, sa strane, išao je domobranski oficir bez oružja, ali propisno uniformisan. Spazivši ga, krenemo na njega s uperenim…
Više... Branko Ćopić: Čuvaj se pjesnika
Osmatrač me je probudio u samo svanuće. Obukao sam se i odmah obučen legao da odspavam još koji sat. Iza sna me je trgao glas našeg osmatrača: “Avion!” Skočio sam s postelje i pošao u našu trpezariju misleći da ću imati vremena da popijem kafu.…
Više... Desant na Drvar: Operacija „Konjićev skok“, II dio
Nakon niza brižljivo planiranih ofanziva, koje su završile totalnim neuspjehom, njemačka Vrhovna komanda je sa sve većom zabrinutošću pratila razvoj ustanka u Jugoslaviji. Situacija na istočnom frontu bila je teška, isto tako u Italiji, a očekivalo se i otvaranje drugog fronta u Francuskoj. Njemačka komanda…
Više... Desant na Drvar: Operacija „Konjićev skok“, I dio
Popodne smo primili i depšu, poslednju, od Vrhovnog štaba, koja – po sećanju Radovana Vukanovića – treba da je glasila: “Kod nas situacija teška. Skrenite ka izvornom delu Neretve. Mi ćemo vam od Kalinovika poslati izviđačke delove. U slučaju da dođete u tešku situaciju, probijaćete…
Više... Milovan Đilas: Herojska smrt Save Kovačevića na Sutjesci
Milovan Đilas (4. 6. 1911. – 20. 4. 1995.) bio je jugoslovenski književnik, revolucionar, političar, politički zatvorenik i jedan od najpoznatijih istočnoevropkih disidenata, čija su djela redovno prevođena i izdavana u zapadnoj štampi. Od 1937. do 1954. godine, kao član Centralnog komiteta i Politbiroa KPJ,…
Više... Milovan Đilas: Pismo Titu
Na mom putu za Gornje Polje, na kamenom planinskom prevoju, sučelili smo se sa grupom naoružanih ljudi, koju tek posle tri-četiri sekunde prepoznamo kao partizane. Napred je išao pokrupan brkajlija, s kapom od lisičine, u čizmama artiljerca i isprepasan kaišima. – Je si li ti…
Više... Milovan Đilas o Savi Kovačeviću
Najveći deo posla u formulisanju zaključaka budućeg AVNOJ-a obavio je Kardelj. Pomagao mu je Pijade: budući „parlament“ je našao u Pijadi svog čoveka, a Pijade u njemu sebe. Pijadeova živahna i maštovita inteligencija kao da se tek s AVNOJ-em i kasnijom Skupštinom iskazala i kao…
Više... Milovan Đilas: O Drugom zasjedanju AVNOJ-a
Mediji igraju ključnu ulogu u periodu konflikata i ratova. Mediji sami ne mogu proizvesti ratove, ali njihova sistematska manipulacija igra značajnu ulogu u planovima ratnih lidera. Uticajni mediji se koriste da bi se stekla podrška javnosti ili barem javno tolerisanje politike koja, u najboljem slučaju,…
Više... Hanna Blank: Mediji kao instrument manipulacije