Danas je srijeda, 1. novembar/studeni, 305. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
79. – Od erupcije vulkana Vezuv Pompeji zatrpani lavom i pepelom.
1509. – Javnosti prvi put predstavljene slike na plafonu Sikstinske kapele koje je naslikao Mikelanđelo.
1755. – Katastrofalni potres i tsunami razorili su grad Lisabon i odnijeli oko 60.000-90.000 žrtava.
1883. – Rođen je političar, matematičar i filozof Sima Marković, profesor Beogradskog univerziteta i vođa takozvane desne frakcije u Komunističkoj partiji Jugoslavije. Doktorirao je matematiku 1913. kod Mihaila Petrovića. Od 1926. do 1928. bio je generalni sekretar KPJ, iz koje je isključen 1929, a ponovo primljen 1935. Likvidiran je u SSSR-u 1937. u staljinističkim čistkama. Djela: “Nacionalno pitanje u svetlosti marksizma”, “Iz nauke i filozofije”, “Teorija relativnosti”.
1906. – Rođen je Vasilj Gaćeša, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.
1909. – Rođen je Bruno Bjelinski, jedan od najznačajnih jugoslavenskih i hrvatskih kompozitora 20. stoljeća
1918. – Srpska vojska je povratila Beograd od Austrougarske.
1928. – U Turskoj arapsko pismo zamijenjeno latinicom, kao dio reformi osnivača moderne turske države Mustafe Kemala Ataturka.
1936. – Građanski rat u Španiji: otpočela je bitka za Madrid.
1944. – Predsjednik Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije Josip Broz Tito i predsjednik izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivan Šubašić u Beogradu potpisali sporazum o obrazovanju jedinstvene jugoslovenske vlade sa zadatkom da pripremi izbore za Ustavotvornu skupštinu.
1945. – Velika Britanija saopštila da je lider nacističke Njemačke Adolf Hitler najvjerovatnije izvršio samoubistvo u svom bunkeru u Berlinu.
1946. – Generalna skupština UN-a osnovala Međunarodni fond UN-a za pomoć djeci – UNICEF.
1954. – U Alžiru je izbio ustanak protiv Francuske, koji je završen 1962. sticanjem nezavisnosti.
1956. – Na prijedlog Jugoslavije, Generalna skupština UN-a usvojila rezoluciju kojom je zatraženo da Velika Britanija, Francuska i Izrael odmah obustave oružane akcije, povuku se sa teritorije Egipta i omoguće ponovno otvaranje Sueckog kanala.
1963. – U vojnom udaru u Južnom Vijetnamu ubijen predsjednik Ngo Din Dijem.
1964. – Privremeno je otvoren prolaz u Berlinskom zidu.
1981. – Antigva i Barbuda stekla neovisnost od Velike Britanije.
1993. – Stupanjem na snagu Ugovora o Europskoj uniji formalno uspostavljena Europska unija.
1995. – U američkoj vojnoj bazi u Daytonu (Ohio) počeli mirovni pregovori o BiH. Poslije tri sedmice mirovni sporazum kojim je okončan rat u BiH parafirali su Slobodan Milošević, Franjo Tuđman i Alija Izetbegović.
1998. – Utemeljen je Europski sud za ljudska prava u svojem današnjem obliku.
2000. – Skupština Crne Gore usvojila zakon o Centralnoj banci, a njemačka marka, koja je od 2. novembra 1999. bila paralelna valuta, postala je jedino sredstvo plaćanja u Crnoj Gori.
2001. – Umro je bosanskohercegovački slikar i skulptor Bekir Misirlić.
(AbrašMEDIA)