Danas je nedjelja, 1. decembar/prosinac, 336. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1167. – Gornjotalijanski gradovi (između ostalih Milano, Bologna i Venecija), sklopili su Drugi lombardijski savez koji je do 1183. prekinuo vlast rimsko-njemačkog cara Fridrika I. Barbarosse u carskoj Italiji.
1250. – Nastala Povaljska listina, najstarija ćirilicom pisana isprava na pergameni na hrvatskom prostoru.
1640. – Portugalija poslije ustanka kojim je zbačena španska vlast ponovo stekla nezavisnost, a dvije sedmice kasnije vojvoda od Braganse krunisan za portugalskog kralja pod imenom Žoao Četvrti. Španija je nezavisnost Portugalije priznala tek 1668.
1813. – Poslije neodređenog odgovora francuskog cara Napoleona Prvog Bonaparte na mirovne uslove saveznika – Rusija, Pruska i Austrija odlučile su se za invaziju Francuske.
1821. – Nezavisnost od Španije proglasila Dominikanska Republika, teritorija koja zahvata dvije trećine istočnog dijela karipskog ostrva Haiti, tada poznatog kao Hispanjola.
1835. – Hans Christian Andersen objavio je svoju prvu knjigu bajki.
1887. – Tiskana je prva priča o genijalnom detektivu Sherlocku Holmesu „A Study in Scarlet”.
1906. – U Parizu otvoren bioskop “Omnija Pate”, prva dvorana u svijetu namjenski izgrađena za prikazivanje filmova.
1918. – U Beogradu je proglašena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca s princem Aleksandrom I Karađorđevićem kao regentom, Beogradom kao prijestonicom, koja je 1929. dobila ime Jugoslavija. U novu državu su uključene nezavisne predratne države Srbija i Crna Gora i teritorije u sastavu poražene Austro-Ugarske (Hrvatska, Slovenija, Bosna i Hercegovina, Dalmacija i Vojvodina).
1918. – Odlukom danskog parlamenta Island je stekao nezavisnost.
1925. – u Lokarnu u Švajcarskoj potpisani sporazumi evropskih država o garanciji mira i nepovredivosti granica. Najvažnijim smatra se Rajnski pakt kojim su se Njemačka, Francuska i Belgija obavezale na poštovanje granica, a Njemačka prihvatila demilitarizaciju Rajnske oblasti. Te sporazume prekršio je Hitler 1936, kada je okupirao Rajnsku oblast, a potom napao Čehoslovačku i Poljsku.
1934. – U Lenjingradu je ubijen član Politbiroa i sekretar Centralnog komiteta sovjetske Komunističke partije Sergej Mironovič Kirov, što je sovjetski diktator Staljin iskoristio kao povod da otpočne masovne čistke. Boljševik je postao 1904. i kao profesionalni revolucionar učestvovao je u revolucijama 1905. i u Februarskoj i Oktobarskoj revoluciji 1917. Šef Komunističke partije Azerbejdžana postao je 1921, a 1926. sekretar Lenjingradske oblasne partijske organizacije. Poslije ubistva Kirova, Staljin je započeo talas čistki i do 1938. je fizički likvidirao većinu starih revolucionara, učesnika i vođa Oktobarske revolucije.
1935. – Rođen je američki filmski glumac i režiser Allan Stewart Konigsberg, poznat kao Woody Allen, obnovitelj holivudske filmske komedije sedamdesetih godina 20. vijeka.
1955. – Rosa Parks (1913.- 2005.) afro-američka aktivistica za ljudska prava odbila je u Alabami na zahtjev vozača autobusa ustupiti svoje mjesto putniku-bijelcu. Uhapšena je i suđeno joj je zbog građanskog neposluha. Američki Kongres proglasio ju je majkom modernog Pokreta za ljudska prava.
1971. – U Karađorđevu na sjednici Predsjedništva Saveza komunista Jugoslavije smijenjen dio rukovodstva Saveza komunista Hrvatske – nosilaca politike tzv. masovnog pokreta. Ocijenjeno je da i u drugim republikama ima pojava suprotnih politici rukovodstva SKJ, pa su uslijedile smjene u Srbiji, Sloveniji i Makedoniji.
1973. – Umro je izraelski državnik David Ben Gurion, vođa borbe za stvaranje Izraela i prvi premijer jevrejske države od 1948. do 1953. i ponovo od 1955. do 1963. Iz rodne Poljske je 1906. otišao u Palestinu i bio među pionirima seljačkog kolektivizma i radničkog pokreta. Osnovao je 1920. Histadrut (Savez sindikata), a 1930. Izraelsku radničku partiju (MAPAI), stranku laburističkog tipa.
1988. – Benazir Bhutto (1953.- 2007.) pakistanska političarka postala je prva žena premijerka na čelu Pakistana.
1991. – Ukrajinski birači uvjerljivom većinom glasova na referendumu izglasali neovisnost od Sovjetskog Saveza.
(AbrašMEDIA)