Danas je petak, 1. juni/lipanj, 152. dan 2018. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1215. – Opsada Pekinga završava osvajanjem grada od strane Mongola predvođenih Džingis Kanom.
1479. – Osnovan je univerzitet u Kopenhagenu.
1780. – Rođen je pruski general Karl Maria von Clausewitz, jedan od najpoznatijih vojnih teoretičara (“O ratu”). U Napoleonovim ratovima (1812-14.) bio je u službi ruske vojske.
1792. – Kentucky postaje 15. država SAD.
1796. – Tennessee postaje 16. država SAD.
1855. – Američki pustolov William Walker osvojio je Nikaragvu i vratio ropstvo.
1869. – Španija je donijela novi ustav kojim je proglašena sloboda vjeroispovjesti i štampe, uveden je sud sa porotom i građanski brak.
1906. – Finska je kao prva zemlja na svijetu novim izbornim zakonom dala ženama pravo glasa i pravo da budu birane.
1941. – Nijemci osvojili Krit i zarobili 13.000 britanskih vojnika, čime su obezbijedili važnu bazu u Drugom svjetskom ratu za operacije na Bliskom istoku i u sjevernoj Africi.
1943. – Njemački “lovci” u Drugom svjetskom ratu oborili britanski avion, usmrtivši sve putnike, uključujući engleskog pozorišnog i filmskog glumca i režisera Leslija Howarda, dvojnika britanskog premijera Winstona Churchilla. Nijemci su bili uvjereni da je u avionu, oborenom iznad Biskajskog zaliva, na letu od Lisabona ka Irskoj, bio Čerčil. Hauard je bio poznat po izuzetno suptilnoj glumi. Filmovi: “Romeo i Julija”, “Pigmalion”, “Prohujalo s vihorom”, “Intermeco”.
1944. – Jugoslovenski kralj Petar Drugi Karađorđević u toku Drugog svjetskog rata, pod pritiskom britanskog premijera Winstona Churchilla, odstranio iz izbjegličke vlade, sa sjedištem u Londonu, vođu četnika Dražu Mihailovića i potpisao ukaz o imenovanju za premijera bivšeg hrvatskog bana Ivana Šubašića. Time je otvoren put za stvaranje jugoslovenske koalicione vlade, na osnovu sporazuma između Josipa Broza Tita i Šubašića.
1946. – Pogubljen je rumunski diktator Ion Antonescu, tokom Drugog svjetskog rata saveznik nacističke Njemačke. Po dolasku na vlast 1940. prisilio je na abdikaciju rumunskog kralja Carola II Hohenzollerna – koji je 1938. takođe zaveo fašističku diktaturu – i priključio zemlju Trojnom paktu.
1964. – Osnovana Palestinska Oslobodilačka Organizacija (PLO).
1967. – U Velikoj Britaniji objavljen je album The Beatlesa Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band.
1973. – Grčki premijer Jorgos Papadopulos ukinuo monarhiju i proglasio republiku.
1973. – Britanski Honduras promijenio naziv u Belize.
1979. – Poslije devedeset godina ukinuta vladavina bijele manjine u Rodeziji, sada Zimbabve.
1990. – Predsjednik SSSR-a Mihail Gorbačov i predsjednik SAD George Bush potpisali sporazum o okončanju proizvodnje hemijskog oružja i uništavanju tog oružja do kraja 1992. godine.
1992. – Srpski civili, koji su bili zatočeni u Bradini, odvedeni u koncentracioni logor u Čelebiće.
1996. – Ukrajina, odlukom predsjednika Leonida Kuchme i nacionalnog parlamenta, postala zemlja bez nuklearnog oružja, prebacivši posljednje rakete s nuklearnim glavama u Rusiju.
1998. – Na snagu stupila odluka međunarodnog predstavnika u BiH Carlosa Westendorpa o zajedničkim tablicama i saobraćajnim dozvolama, prema kojoj teritoriju Bosne i Hercegovine neće moći da pređu vozila koja nemaju nove tablice i vozači bez novih saobraćajnih dozvola.
2001 – Nepalski prijestolonaslednik princ Dipendra ubio je u palati u Katmanduu svoje roditelje, kralja Birendru i kraljicu Ajsvaraju i još šest članova porodice, a potom izvršio samoubistvo. Državna komisija saopštila da je princ bio pod utjecajem alkohola i droge.
2003. – Ruski predsjednik Vladimir Putin i američki predsjednik George Bush potpisali u Sankt Peterburgu formalna dokumenta kojima se stavlja na snagu Sporazum o strateškom smanjenju oružja, prema kojem dvije države do 2012. godine treba da smanje broj nuklearnih bojevih glava sa 2.200 na 1.700.
2015. – Britanska kompanija British American Tobacco preuzela za 550 miliona eura tvornicu duhana Rovinj iz Hrvatske.
2016. – Otvoren je najduži tunel na svijetu, Gotardski bazni tunel u Švicarskoj dugačak 57.09 km.
(AbrašMEDIA)