Danas je ponedjeljak, 1. jul/srpanj, 183. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
69. – Trupe u Egiptu proglasile Vespazijana devetim Rimskim carem.
552. – Bitka kod Tagine u kojoj bizantska vojska pod Narzesom nanosi odlučujući poraz ostrogotskom kralju Totili, koji je pri tome poginuo.
1646. – Rođen je Gottfried Wilhelm Leibniz, njemački filozof i matematičar.
1804. – Rođena je francuska književnica George Sand, preteča feminizma, autorka sentimentalnih, socijalnih i seoskih romana i priča. Ostavila obimnu prepisku i memoare.
1867. – Ontario, Québec, Nova Scotia i New Brunswick proglasile su federalnu uniju Kanada, koja je „Sjeverno američkim zakonom“ britanskog parlamenta dobila status dominiona.
1876. – Umro je ruski revolucionar Mihail Aleksandrovič Bakunjin, jedan od najznačajnijih mislilaca anarhizma. Poslije vojne akademije služio je dvije godine u gardi, a zatim je od 1841. do 1847. putovao po Njemačkoj, Francuskoj i Švajcarskoj, istupajući protiv carskog samodržavlja i kmetstva u Rusiji. Carska vlada mu je naredila da se vrati u zemlju, a kad je to odbio, lišila ga je plemićke titule i oduzela svu imovinu. U revoluciji 1848. je učestvovao u praškom ustanku, a 1849. je rukovodio ustankom u Drezdenu. Poslije propasti ustanka uhapšen je i osuđen na smrt, ali mu je kazna zamijenjena doživotnom robijom, poslije čega je izručen ruskim vlastima i prognan u Sibir. Odatle je uspio da pobjegne i u zapadnoj Evropi se povezao s tajnom organizacijom ruskih revolucionarnih demokrata “Zemlja i sloboda”, a 1869. je osnovao tajnu organizaciju “Alijansa socijalističke demokratije”. Na Haškom kongresu 1872. je isključen iz Prve internacionale. Djela: “Državnost i anarhija”, “Knutogermanska imperija i socijalna revolucija”.
1896. – Umrla je američka književnica Harriet Beecher Stowe. Romanom “Čiča Tomina koliba” pridobila brojne savremenike za oslobađanje crnaca od ropstva.
1921. – Na tajnom sastanku u Šangaju osnovana je Komunistička partija Kine, koja na vlast dolazi 1949. godine.
1934. – Urađen je prvi rendgenski snimak cijelog ljudskog tijela.
1942. – Njemačke trupe u II svjetskom ratu, poslije osmomjesečne opsade, zauzele Sevastopolj, najvažniju rusku crnomorsku luku na poluostrvu Krim.
1946. – SAD su izvršile probu atomske bombe na atolu Bikini u Pacifiku.
1962. – Afrička republika Ruanda i kraljevina Burundi stekle nezavisnost.
1966. – Održan je „Brionski plenum“ Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, na kojem su iz rukovodstva partije uklonjeni Aleksandar Ranković, potpredsjednik SFR Jugoslavije i Svetislav Stefanović, savezni sekretar za unutrašnje poslove, što je značilo i uklanjanje sa državnih funkcija. Kao ličnosti odgovorne za rad Službe državne bezbjednosti oni su optuženi za prisluškivanje predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i za šovinističku politiku prema Albancima na Kosovu.
1969. – Danska je postala prva zemlja u kojoj je dopuštena prodaja i proizvodnja pornografije.
1974. – Umro je argentinski državnik Juan Domingo Peron, predsjednik od 1946. do 1955. i od 1973. do smrti. Poslije vojnog udara 1943, u kojem je učestvovao, postao je ministar rata, 1944. potpredsjednik, a 1946. šef države. Vladao je autoritarno, oslanjajući se na radnike i izuzetnu popularnost supruge Eve. Odvojio je 1955. crkvu od države i prvi put uveo svjetovnost škole, zbog čega ga je rimokatolička crkva ekskomunicirala. U septembru 1955. je oboren u pobuni dijelova kopnene vojske i mornarice, poslije čega je emigrirao. Po povratku u zemlju, u septembru 1973, ponovo je izabran za predsjednika Argentine.
1991. – Na sastanku u Pragu lideri istočnoevropskih zemalja zvanično su saopćili da ukidaju postojanje Varšavskog pakta. Bio je to Sporazum o prijateljstvu, suradnji i međusobnoj pomoći država istočnog bloka.
1994. – Nakon dvadeset sedmogodišnjeg prognanstva, vođa Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO), Yasser Arafat (1929.- 2004.) vratio se u Palestinu.
1999. – Umro je južnorodezijski političar Joshua Nkomo, borac protiv rasističke vladavine bijelaca u Južnoj Rodeziji i lider pokreta za nezavisnost. S Robertom Mugabeom formirao Patriotski front.
2000. – Ustavni sud BiH donio odluku o konstitutivnosti naroda u BiH, po žalbi tadašnjeg predsjedavajućeg Predsjedništva BiH Alije Izetbegovića. Ustavni sud BiH osporio je dijelove ustava Republike Srpske i FBiH u kojima su konstitutivnim narodima u Srpskoj proglašeni Srbi, odnosno u FBiH Hrvati i Bošnjaci.
2004. – U Los Angelesu je u (1924.- 2004.) osamdesetoj godini života preminuo američki glumac Marlon Brando. Oscara za glavnu mušku ulogu osvaja dva puta – 1954. i 1972. godine.
2004. – NASA-ina svemirska letjelica Cassini ušla je u Saturnovu orbitu nakon sedmogodišnjeg putovanja.
2009. – Umro je američki glumac Karl Malden.
2013. – Hrvatska je postala 28. članica Evropske unije.
(AbrašMEDIA)