Danas je petak, 12. april/travanj, 103. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
467. – Antemije je postao car Zapadnog Rimskog Carstva.
1204. – Krstaši u Četvrtom krstaškom ratu zauzeli Konstantinopolj, pretvorivši ga u centar Latinskog carstva – države koju su osnovali na prostoru Trakije i Male Azije. Latinsko carstvo prestalo je da postoji kad je 1261. vizantijski car Mihailo Osmi Paleolog protjerao krstaše iz Konstantinopolja.
1633. – Inkvizicija je započela službeno ispitivanje Galilea Galileja.
1654. – Irska i Škotska ujedinile su se sa Engleskom.
1823. – Rođen je ruski pisac Aleksandar Nikolajevič Ostrovski, čija su djela osnova ruskog klasičnog dramskog repertoara. U pedesetak drama prikazao je socijalnu nepravdu u Rusiji, propadanje plemića, uspone i padove trgovačkog sloja, njihov moral i život u provinciji. Izvrgavao je ruglu poroke i na tome gradio komične situacije. Djela: drame “Šuma”, “Bura”, “Talenti i obožavaoci”, “Unosno mjesto”, “Bez krivice krivi”, “Djevojka bez miraza”, “Siromaštvo nije porok”, “Svoji smo, sporazumjećemo se”, “Vuci i ovce”, “Kola mudrosti – dvoja ludosti”.
1850. – Francuska na poziv pape Pija Devetog – koji je 20 godina kasnije uspostavio dogmu o nepogrešivosti rimokatoličkog poglavara – okupirala Rim, razbivši republikansku vojsku koja se borila za ujedinjenje Italije.
1861. – Snage Konfederacije zauzele su tvrđavu Sumter u Južnoj Karolini, čime je počeo četvorogodišnji Američki građanski rat.
1941. – Njemačke trupe u Drugom svjetskom ratu ušle su u jugoslovensku prijestonicu – Beograd.
1945. – Poslije višemjesečnih rovovskih borbi počela je ofanziva Jugoslovenske armije u Drugom svjetskom ratu na Sremskom frontu, okončana probijanjem njemačke odbrane, što je omogućilo završne operacije za oslobođenje Jugoslavije.
1945. – Jedinice Narodnooslobodilačke vojske i Partizanskih odreda Jugoslavije oslobodile su u Drugom svjetskom ratu Zenicu od fašističke okupacije.
1945. – Umro je američki državnik Franklin D. Roosevelt, predsjednik SAD od 1932. Paralizovan je 1921, ali je 1928. postao guverner države New York, a kao kandidat Demokratske stranke prvi put je izabran za predsjednika u vrijeme velike ekonomske krize. Drugi put je izabran 1936, treći put 1940, a četvrti put 1944, što je jedinstven slučaj u istoriji SAD. Objavio je 1941. Povelju o četiri slobode: misli, vjere, od bijede i od straha. Te godine je njegovom zaslugom usvojen Zakon o zajmu i najmu, što je SAD pripremilo za ratne napore. Napustio je izolacionizam i energično je stao na stranu antihitlerovske koalicije u Drugom svjetskom ratu.
1946. – Sirija stječe nezavisnost od Francuske.
1961. – U orbitu oko Zemlje lansiran je sovjetski kosmički brod “Vastok 2” s 28-godišnjim majorom Jurijem Gagarinom, prvim svjetskim kosmonautom. Brod je načinio krug oko planete za 108 minuta, krećući se maksimalnom brzinom od 28.000 kilometara na čas, na najvećoj udaljenosti od Zemlje 327 kilometara.
1966. – Američki avioni u Vijetnamskom ratu prvi put su bombardovali Sjeverni Vijetnam.
1979. – Umro je bosanskohercegovački političar Đuro Pucar. Bio je član Glavnog štaba NOB i POJ za BiH, podpredsjednik ZAVNOBiH-a i član predsjedništva AVNOJ-a, sekretar PK KPJ za BiH. Po oslobođenju zemlje od okupatora bio je ministar bez portfelja u prvoj Vladi Bosne i Hercegovine, vršilac dužnosti predsjednika Prezidijuma Narodne skupštine BiH i podpredsjednika Prezidijuma Narodne skupštine Jugoslavije, zatim predsjednik Vlade BiH i sekretar CK KPBiH, član Izvršnog komiteta CK SKJ, član Predsjedništva SO SSRNJ, predsjednik Saveznog odbora SUBNOR-a, član Savjeta Federacije.
1981. – Columbia, prvi Space Shuttle, lansiran je na prvi let.
1987. – Dvojica sovjetskih kosmonauta, “šetajući” kosmosom, uspješno su povezala kosmički modul s orbitalnom stanicom “Mir”.
1993. – Vojska Republike Srpske ispalila je sa svojih položaja četri granate na školsko igralište u Srebrenici i ubila 74 civila na licu mjesta, broj žrtava ovog zločina je se kasnije povećao na 105, jer je 31 žrtva preminula u bolnici.
1994. – Umro je Branko Mikulić, visokopozicionirani dužnosnik SR Bosne i Hercegovine i osmi po redu predsjednik Saveznog izvršnog vijeća SFR Jugoslavije.
1999. – Piloti NATO pakta projektilima pogodili međunarodni putnički voz na relaciji Beograd – Solun dok je prelazio most preko Južne Morave kod Grdelice, usmrtivši najmanje 55 ljudi.
1999. – Avioni NATO-a na fabriku automobila “Zastava” u Kragujevcu sručili 15 projektila, što je izazvalo ranjavanje 36 radnika. Više radnika je ranjeno i u napadu na kruševačku Toplanu i Fabriku “14. oktobar”. Avioni NATO pakta bombardovali su i rafinerije nafte u Pančevu i Novom Sadu.
2000. – Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH usvojio Zakon o Savjetu ministara i ministarstvima BiH, kojim je predviđeno uvođenje funkcije predsjedavajućeg Savjeta ministara i uspostavljanje tri nova ministarstva – ministarstva za izbjeglice, za evropske integracije i za trezor institucija BiH.
2002. – U Venezueli je izbio puč protiv Huga Chaveza. No vojni udar kojim je opozicija preuzela vlast trajao je samo dva dana, kada se Chavez vraća na predsjedničku fotelju.
(AbrašMEDIA)