Danas je nedjelja, 14. avgust/kolovoz, 227. dan 2016. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1040. – Škotskog kralja Dankana ubio Makbet, koji je potom vladao 17 godina. Makbetova vladavina, posebno način na koji je zaposjeo škotski tron, inspirisala je engleskog pisca Williama Shakespeara za jednu od njegovih najpoznatijih drama.
1385. – Pobjedom u bici kod Alžubarote portugalske snage spriječile pokušaj invazije kralja Kastilje Huana Prvog, čime je osigurana nezavisnost Portugalije.
1715. – Turska vojska je poražena u pokušaju opsade Sinja u spomen na što je osnovana poznata Sinjska alka. Tursko-mletački ili Mali rat, koji je trajao oko četiri godine, započeo je i završio bitkom za Sinj, zbog čega se naziva i Sinjski rat.
1777. – Rodio se danski fizičar i hemičar Hans Christian Oersted.
1784. – Na ostrvu Kodijak pored Aljaske osnovana prva ruska kolonija. SAD su od Rusije 1867. kupile Aljasku za samo 7,2 miliona dolara.
1851. – Rodio se John Henry “Doc” Holliday, slavni američki kockar i revolveraš, legendarna ličnost američkog Divljeg Zapada.
1867. – Rođen engleski pisac John Galsworthy, snažan kritičar društva koje je u svojoj udobnosti neosjetljivo za bijedu i patnje siromašnih, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1932. U glavnom djelu, trilogiji o Forsajtima (“Saga o Forsajtima”, “Moderna komedija”, “Konac djela”), kritički je analizirao englesko društvo. Pisao je i drame, uključujući “Srebrnu kutiju”, “Borbu” i “Pravdu”, u kojima su ljudi žrtve “slijepih sila” – zakona, javnog mnjenja, novca – koje vitlaju i gospodare njihovim sudbinama.
1900. – Zauzimanjem Pekinga u Kini ugušen “Bokserski ustanak” seljaka i gradske sirotinje protiv domaćih feudalaca i inostrane okupacije zemlje. Ustanak je u krvi ugušio međunarodni kazneni ekspedicioni korpus sastavljen od trupa Velike Britanje, SAD, Rusije, Njemačke, Japana, Francuske, Italije i Austro-Ugarske.
1912. – Američki marinci su se iskrcali u Nikaragvi kako bi zaštitili tamošnju vladu od sve snažnijih revolucionarnih snaga.
1914. – Rođen je Alija Sirotanović, rudar-rekorder.
1920. – U Beogradu potpisan ugovor o stvaranju “Male Antante”, vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, po ugledu na “Veliku antantu” u Prvom svjetskom ratu Francuske, Rusije i Velike Britanije. Cilj “Male Antante”, saveza oslonjenog na Francusku, kojoj se 1921. priključila Rumunija, bilo je sprečavanje obnove Austro-Ugarske i očuvanje granica tri zemlje prema Mađarskoj, utvrđenih mirovnim ugovorima poslije Prvog svjetskog rata.
1934. – U prvi nacistički koncentracioni logor Dahau kod Minhena stigle prve kompozicije zatvorenika, protivnika režima Adolfa Hitlera, koji je otpočeo hajku na sve napredne Nijemce. Kasnije je u Drugom svjetskom ratu u tom logoru ubijeno 70.000 zatočenika iz okupirane Evrope.
1936. – Poslije izbijanja fašističke pobune protiv španske republikanske vlade, osnovana je jedna od prvih dobrovoljačkih međunarodnih brigada koja je dobila naziv “Pariska komuna”. U internacionalnim brigadama u Španskom građanskom ratu se borilo oko 35.000 dobrovoljaca iz 53 zemlje, uključujući 1.700 Jugoslovena.
1941. – Britanski premijer Winston Churchill i američki predsjednik Franklin D. Roosevelt objavili su Atlantsku povelju (začetak UN-a).
1941. – Rođen je američki muzičar David Van Cortlandt Crosby, osnivač kultnih skupina The Byrds, Crosby, Stills, Nash & Young i CPR (Crosby, Pevar & Raymond), a uspješan i u solo karijeri, član Rock and Roll Hall of Famea i autor brojnih utjecajnih pjesama spomenutih skupina među kojima valja spomenuti Guinnevere, Almost Cut My Hair, Long Time Gone i brojnih drugih.
1945. – Japan prihvatio savezničke uslove bezuslovne kapitulacije, čime je okončan Drugi svjetski rat.
1947. – Rodio se Enes Duraković, bosanskohercegovački književni historičar i esejist.
1947. – Pakistan se osamostalio od Velike Britanije.
1947. – Rođena je američka književnica Danielle Steel
1956. – Umro je Bertold Brecht, njemački književnik. Kada je Hitler 1940. napao Dansku i Norvešku, Brecht je pobjegao u Finsku, gdje je do 1941. čekao izlaznu vizu za SAD. U emigraciji djeluje protiv nacizma i militarizma i to kao dramaturg, pisac i izdavač. 1948. godine vraća se u istočni Berlin i osniva “Berlinski Ansambl”. Protestirajući protiv nepravednosti suvremene civilizacije, Brecht je počeo s totalnom, anarhističkom pobunom, da bi kasnije prihvatio marksistički nazor na svijet, kojim je snažno obojena njegova cjelokupna društvena satira. On je najistaknutiji njemački dramatičar 20. vijeka, a u djelima nailazimo na smjelost izraza i porugu prema modernom društvu.
1970. – SFRJ i Vatikan ponovo uspostavljaju diplomatske odnose, nakon osamnaestogodišnjeg prekida.
1971. – Bahrein proglašava neovisnost od Velike Britanije.
1980. – Počeo je štrajk radnika u poljskom brodogradilištu u Gdanjsku. Radnički protesti ubrzo su se proširili na celu zemlju i doveli do velikog društvenog preokreta u Poljskoj, a značajno su uticali i na promene u ostalim komunističkim zemljama istočne Evrope.
2001. – Albanski pobunjenici pristali su da predaju oružje NATO vojnicima koji će biti razmješteni u Makedoniji poslije obećane amnestije i političkih reformi.
2004. – U Krakovu umro Česlav Miloš (93) poljski pisac i dobitnik Nobelove nagrade.
2008. – SAD i Poljska potpisale preliminarni sporazum o planiranoj gradnji američkog raketnog štita na poljskoj teritoriji.
(AbrašMEDIA)