Danas je nedjelja, 16. jun/lipanj, 168. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1313. – Rođen je talijanski pisac i pjesnik Giovanni Boccaccio, jedan od najznačajnijih predstavnika humanizma i renesanse, tvorac remek djela Decameron.
1487. – Bitkom kod Stoke Fielda završili su engleski Ratovi dviju ruža.
1671. – U Moskvi javno pogubljen vođa ustanka donskih kozaka i seljaka Stepan – “Stenjka” Timofejevič Razin, predvodnik bune od 1667. protiv ruskih spahija i carskih činovnika koji su slobodne kozake pretvarali u kmetove, a seljacima naturali još teže obaveze. Pobunjenici su zauzeli Caricin, Astrahan, Saratov i druge gradove između Dona i Urala i u Povoložju, ali se ustanak razvijao stihijno i na kraju je u krvi ugušen.
1723. – Rođen je Adam Smith, škotski filozof i ekonomist.
1779. – Španija je objavila rat Britaniji i počela opsadu Gibraltara.
1826. – Pošto je ugušio pobunu janjičara, turski sultan Mehmed II ukinuo taj vojni red i uveo redovnu vojsku.
1829. – Rođen je Geronimo, poglavica Apača.
1876. – Na Cetinju, poslije pregovora vođenih od oktobra 1875. do februara 1876, potpisan Ugovor o savezu Srbije i Crne Gore protiv Otomanskog carstva.
1920. – U Londonu je održana prva sjednica Lige naroda.
1933. – U okviru New Deala Franklin Roosevelt potpisao Glass Steagallov zakon o razdvajanju komercijalnih i špekulativnih poslova banaka.
1942. – Na konferenciji na Tjentištu 38 delegata Crne Gore, Boke i Sandžaka u Drugom svjetskom ratu donijelo je rezoluciju u kojoj je kao jedini cilj označeno istjerivanje okupatora i istaknuto da je narodnooslobodilački pokret u Crnoj Gori, Boki i Sandžaku sastavni dio borbe naroda Jugoslavije.
1944. – Na Visu u Drugom svjetskom ratu postignut sporazum jugoslovenske kraljevske izbjegličke vlade – koja je bila pod snažnim pritiskom zvaničnog Londona – i Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije, koji su potpisali dr Ivan Šubašić i Josip Broz. Tim dokumentom je predviđeno da izbjegličku vladu formiraju demokrate nekompromitovane saradnjom sa okupatorom i izjavama protiv narodnooslobodilačkog pokreta. Dogovoreno je i da izbjeglička vlada prizna tekovine narodnooslobodilačke borbe, organizuje pomoć i osudi izdajnike, a da o obliku vladavine bude odlučeno poslije oslobođenja Jugoslavije.
1958. – Obješen mađarski državnik Imre Nađ, premijer od 1953. do oktobra 1956, kad je u Mađarskoj izbila antikomunistička pobuna. Pošto su sovjetske trupe skršile pobunu – za koju je Moskva krivila Nađa – osuđen je na smrt kao izdajnik.
1960. – Predsjednik SAD-a Dwight D. Eisenhower odgodio je posjetu Japanu, zbog antiameričkih protesta u toj zemlji.
1963. – Sovjetska kosmonautkinja, Valentina Tereškova bila je prva žena koja je poletjela u orbitu, svemirskom letjelicom Vastok 6. Ovaj eksperimentalni let sovjetskog svemirskog programa pod vodstvom Sergeja Koroljeva, izazvao je veliko zanimanje javnosti, kako sovjetske tako i svjetske. Podaci koji su bili prikupljani u misiji odnosili su se mahom na reakcije ženskog tijela na let u svemiru. Terješkovoj let nije bio ugodan, te se tijekom misije žalila na svemirsku bolest. Misija je isprva zamišljena kao zajednička misija dva Vostoka sa ženskom posadom, ali je došlo do izmjena, jer je odlučeno da će program Vostok nakon ove misije biti prekinut. Nakon 3 dana i 48 kruženja oko Zemlje, Tereškova se izbacila iz broda i padobranom spustila na Zemlju. Proglašena je herojem Sovjetskog Saveza i nositeljica je najviših državnih počasti i nagrada, a kapsula Vostok 6 korištena u njezinoj misiji danas je izložena u Muzeju RKK Energia u Kalugi. Tereškova je doktorica nauke i autorica više od 50 naučnih radova.
1972. – U Hanoveru je uhapšena Ulrike Meinhof, članica Frakcije Crvene Armije (njem. Rote Armee Fraktion; RAF).
1977. – Umro je njemački inženjer Wernher von Braun, konstruktor raketnih projektila V 1 i V 2. Poslije rata emigrirao u SAD, gdje je radio za NASA.
1977. — Leonid Brežnjev, lider Komunističke partije SSSR-a, zamijenio Nikolaja Podgornog na mestu predsjednika Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a.
1983. — Za predsjednika Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a izabran Jurij Andropov.
1992. – SAD i Rusija postigle dogovor o smanjivanju arsenala dalekometnih nuklearnih raketa do 2003. za dvije trećine.
1996. – Međunarodni komitet Crvenog krsta saopštio da je na prostoru SFRJ, za vrijeme ratnih sukoba od 1991. do 1995, nestalo oko 20.000 ljudi, od kojih oko 12.000 u Bosni i Hercegovini.
1998. – U Afganistanu talibanska vlada zatvara više od stotinu privatnih škola u kojima su se educirale djevojčice.
1999. – Amnesty international optužio SAD za kršenje ljudskih prava jer su nastavile da izvršavaju smrtnu kaznu, posebno zbog njene primjene i nad osobama koje su počinile zločin prije svoje 18. godine.
2008. – BiH potpisala u Luksemburgu Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa EU.
2009. – Lideri Brazila, Rusije, Indije, Kine i Južne Afrike susreću se na prvom samitu BRICS-a, štoje zapravo ekonomski savez privreda ovih zemalja.
(AbrašMEDIA)