Danas je utorak, 17. maj/svibanj, 137. dan 2022. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1395. – Kraljević Marko – prema oskudnim istorijskim podacima – poginuo na Rovinama kao turski vazal u bici protiv vlaškog vojvode Mirče. Kao najstariji sin i nasljednik kralja Vukašina Mrnjavčevića, poslije očeve pogibije 1371. u Maričkoj bici protiv Turaka, nastavio je da vlada srpskim oblastima oko Prizrena, Skoplja i Prilepa. Pouzdanih podataka o njegovom životu i vladavini gotovo da nema, ali je u narodnim pjesmama idealizovan kao uzor junaštva, viteštva i čestitosti, kao zaštitnik nejakih od zuluma i nasilja.
1510. – Umro je italijanski slikar Sandro Botticelli. Njegova djela “Proljeće” i “Rođenje Venere” smatraju se ovaploćenjem renesansnog duha. Po narudžbi Lorenza Medicija prvi je među italijanskim slikarima uradio ilustracije za Danteovu “Božanstvenu komediju”.
1749. – Rođen je engleski ljekar Edward Jenner, pronalazač vakcine protiv velikih boginja.
1814. – Norveška proglasila nezavisnost od Švedske i usvojila novi ustav.
1846. – Adolphe Sax patentirao saksofon.
1903. – U Španiji je nacionalizovana imovina crkve i ukinute su crkvene škole.
1939. – Švedska, Norveška i Finska odbile su Hitlerov prijedlog da potpišu pakt o nenapadanju. Pakt su potpisale Danska, Estonija i Litvanija.
1940. – Nacističke trupe ušle u Bruxelles.
1946. – Zbog saradnje sa njemačkim nacistima, premijer Rumunije u Drugom svjetskom ratu Mitri Antonescu osuđen na smrt.
1949. – Velika Britanija priznala nezavisnost Republike Irske i potvrdila pripadnost Sjeverne Irske Ujedinjenom Kraljevstvu.
1950. – Rođen je slovenački političar i državnik Janez Drnovšek.
1954. – Vrhovni sud SAD osporio pravilo iz 1896. da obrazovanje treba da bude “odvojeno ali jednako”, čime je odbačena rasna segregacija u državnom školskom sistemu.
1957. – Egipat zabranio izraelskim trgovačkim brodovima da prolaze kroz Suecki kanal.
1973. – Specijalni komitet američkog Senata počeo je istragu o aferi Watergate u kojoj su pristalice republikanske stranke bile optužene da su pred predsjedničke izbore 1972. radi špijunaže provalile u sjedište Demokratske stranke. Administracija tadašnjeg predsednika SAD Richarda Nixona optužena je da ometa istragu, pa je pokrenut postupak za opoziv predsjednika. Nikson je u avgustu 1974. dao ostavku, a predsjednički položaj preuzeo je dotadašnji potpredsjednik Gerald Ford.
1990. – Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) izbrisala je homoseksualnost s liste psihičkih bolesti.
1991. – Ruska Federacija nezavisnih sindikata odbacila odluku sovjetskog predsjednika Mihaila Gorbačova o zabrani štrajkova.
1997. – U Kinšasu, glavnom gradu Zaira, ušle pobunjeničke snage, čiji je vođa Laurent-Désiré Kabila preuzeo vlast kao novi šef države, dan poslije bjekstva iz Kinšase predsjednika Mobutua Sese Seka. Kabila je objavio da je naziv Zaira promijenjen u Demokratska Republika Kongo.
2012. – Umrla je američka pjevačica Donna Summer dobitnica pet grammy nagrada. Obilježila je istoriju diska hitovima “Bad Girls”, “Last Dance” i “Hot Stuff”, a njeni hitovi dominirali su top listama tokom 1970-tih.
2002. – Srbijanske vlasti izručile bh. vlastima Aliju Delimustafića, bivšeg ministra unutrašnjih poslova BiH. Kantonalni sud u Sarajevu 19. februara 2003. osudio ga je na četiri godine zatvora zbog planiranja i organizovanja otmice Kasima Bjelavca u Münchenu 1996. godine.
2014. – Zbog obimnih kiša koje su padale tri dana iz korita su se izlile skoro sve bh. rijeke. Poplavljeni su Orašje, Šamac, Odžak, Brčko, Maglaj, Doboj, Derventa, Tuzla, Prijedor, Travnik, Janja, Bijeljina, Zenica, Živinice, Vareš, Zavidovići, Ključ, Banja Luka, Čelinac i mnoga druga mjesta i naselja. Smrtno su nastradale 23 osobe, a na hiljade su evakuisane iz svojih domova. U većini mjesta je proglašeno stanje prirodne nesreće. Štete su procijenjene na nekoliko milijardi KM.
(AbrašMEDIA)