Danas je subota, 18. mart/ožujak, 77. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1584. – Umro je ruski car Ivan Grozni, prvi car Rusije, koji je radi stvaranja jake centralizovane države jačao carsko samodržavlje i suzbijao samovolju boljara. Reforme je sprovodio grubo, zbog čega je dobio nadimak “Grozni”.
1848. – U Milanu je izbila pobuna protiv Austrije i austrijski feldmaršal Johan Jozef Radecki morao je da povuče trupe iz grada.
1871. – U Parizu, radnici su počeli prvu proletersku revoluciju, poznatu kao Pariska komuna, čiji je neposredni povod bio francusko-pruski rat. Naoružani radnici, nazvani “komunari”, stvorili su Nacionalnu gardu, Centralni komitet kao vrhovno tijelo, raspisali izbore i proglasili komunu. Pobuna je ugušena krajem maja.
1921. – Poljsko-boljševički rat, koji je odredio granice između Republike Poljske i Sovjetske Rusije, službeno završen potpisivanjem mira u Rigi.
1921. – Boljševici su vojnom intervencijom ugušili pobunu mornara u Kronštatu, glavnoj bazi ruske Baltičke flote. Kronštatski mornari i lučki radnici, koji su 1917. snažno podržali Oktobarsku revoluciju, pobunili su se krajem februara 1921. protiv boljševičke vlasti zahtijevajući ekonomske reforme.
1922. – Britanske kolonijalne vlasti osudile Mahatmu Gandhija, vođu indijskog pokreta za nezavisnost, na šest godina zatvora.
1938. – Meksički predsjednik Lasaro Kardenas nacionalizovao sve privatne naftne kompanije – mahom strane – i formirao državni naftni monopol “Pemeks”.
1948. – Sovjetska vlada je opozvala vojne stručnjake iz Jugoslavije, a narednog dana i civilne, što je bio prvi javni znak razilaženja između jugoslovenskog komunističkog lidera Josipa Broza Tita i sovjetskog lidera Josifa Staljina.
1962. – Potpisan je Evijanski mirovni sporazum kojim je okončan osmogodišnji rat za nezavisnost Alžira od francuske kolonijalne vlasti.
1965. – Kosmonaut Aleksej Leonov obukao svemirsko odijelo i izašao izvan svemirske letjelice Voshod 2, postavši prvi čovjek koji je šetao svemirom.
1969. – Predsjednik SAD Richard Nixson izdao tajnu naredbu o bombardovanju Kambodže.
1970. – Proamerički general Lon Nol izveo je državni udar u Kambodži dok je šef države princ Norodom Sihanuk bio u posjeti Moskvi.
1980. – Umro je američko-njemački psihoanalitičar Erich Fromm, čije djelo se zasniva na humanističkim tradicijama marksizma i koji je, analizom uzroka ljudskog samootuđenja stekao široku popularnost psihoanalitičara i humaniste. Posjećivao je Jugoslaviju i u svijetu popularisao “jugoslovenski put u socijalizam” (“Bjekstvo od slobode”, “Čovjek za sebe”, “Zdravo društvo”, “Marksova koncepcija čovjeka”).
1993. – Srpske snage blokirale humanitarne konvoje Ujedinjenih nacija za Srebrenicu i izvršile jedan od najtežih artiljerijskih napada na opkoljeno Sarajevo.
1994. – Vlada Republike BiH i Hrvatska su u Washingtonu u prisustvu predsjednika SAD Billa Clintona potpisale sporazum o muslimansko-hrvatskoj federaciji u BiH (FBiH), koja je kasnije, Dejtonskim sporazumom, postala jedan od dva entiteta u BiH.
1999. – Kosovski Albanci potpisali su na pregovorima u Rambujeu kod Pariza mirovni sporazum, dok je srpska delegacija odbila vojni dio sporazuma. Šest dana kasnije NATO snage počele su vazdušne operacije nad SR Jugoslavijom.
2004. – Haški tribunal osudio je penzionisanog admirala Jugoslovenske narodne armije (JNA) Miodraga Jokića na sedam godina zatvora, zbog granatiranja Dubrovnika u decembru 1991. godine.
2008. – Umro je britanski pisac naučne fantastike Artur Clark autor više od stotinu knjiga o svemiru, među kojima i “2001: Odiseja u svemiru”, nauci i budućnosti.
2017. – Umro je američki muzičar Chuck Berry.
(AbrašMEDIA)