Danas je ponedjeljak, 20. februar, 51. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1631. – Njemački protestantski knezovi sklopili su savez sa švedskim kraljem Gustavom II, čime je i Švedska ušla u Tridesetogodišnji rat.
1707. – Umro je posljednji veliki mogul Indije Aurangzeb koji je 1658. zbacio oca s vlasti, pogubio braću i uzurpirao prijesto. Osvojio je Dekan, Kandahar i Kabul i nazvao se “Alamgir” (osvajač svijeta). Podsticao je umjetnost i nauku, osnivao škole i fanatično širio islam, progoneći hinduizam. Njegovom smrću počelo je slabljenje mogulske države.
1846. – Poljski ustanici su podigli ustanak u Slobodnom gradu Krakovu koji je Austrijsko carstvo ugušilo devet dana kasnije.
1886. – Rođen je mađarski revolucionar Bela Kun, vođa Mađarske revolucije 1919. Zarobljen je u Prvom svjetskom ratu na Istočnom frontu 1916, a poslije Februarske revolucije u Rusiji 1917. postao je član Gubernijskog komiteta Ruske socijaldemokratske radničke partije u Tomsku i potom jedan od rukovodilaca inostranih odreda Crvene armije. Po povratku u Mađarsku krajem 1918. je osnovao Komunističku partiju Mađarske. Kad je u avgustu 1919. poražena Mađarska Sovjetska Republika, proglašena u martu 1919, pobjegao je u Austriju gdje je uhapšen, ali je pušten na intervenciju Moskve. Po povratku u SSSR borio se u građanskom ratu protiv snaga generala Petra Nikolajeviča Vrangela, potom je bio član Prezidijuma Kominterne i rukovodio je Centralnim komitetom Komunističke partije Mađarske. Uhapšen je u staljinističkim čistkama i strijeljan 1939. godine.
1925. – Rođen je američki filmski režiser Robert Altman, koji je stvorio osobenu sintezu mitova i dramaturških klišea tradicionalnih američkih filmskih žanrova i principa modernog, prevashodno evropskog filmskog izraza. Filmovi: “Odbrojavanje”, “Kockar i bludnica”, “Privatni detektiv”, “Svi smo mi lopovi”, “Kalifornijski poker”, “Nashville”, “Kratki rezovi”, “Tri žene”, “Svadba”, “Kansas City”.
1938. – Šef britanske diplomatije Anthony Eden podnio ostavku zbog popustljive politike premijera Nevilla Chamberlaina prema njemačkom nacističkom diktatoru Adolfu Hitleru.
1942. – U Vukosavcima, u prvom otvorenom okršaju četnika i partizana poginuo je Fadil Jahić Španac, osnivač Majevičkog partizanskog odreda.
1942. – Japanci su u Drugom svjetskom ratu napali portugalski Timor i ostrvo Bali u holandskoj Istočnoj Indiji.
1945. – Rođen je bosanskohercegovački pisac Ivan Kordić.
1951. – Meteorit težak 1,9 kg pao je u Molunatu, 40 km od Dubrovnika. Dobio je službeni naziv “Dubrovnik”.
1960. – The Rocking Kings sviraju s tada 17-godišnjim gitaristom Jamesom Marshallom Hendrixom (kasnije poznat kao Jimi), u njegovom rodnom gradu Seattleu u Washington Hallu. Jimi svira na svojoj prvoj gitari Supro Ozark.
1962. – SAD su u orbitu oko Zemlje lansirale svemirski brod “Mercury-Atlas 6”, u čijoj je kapsuli “Friendship 7” bio John Glenn, prvi američki astronaut.
1967. – Rođen je gitarista i frontmen Nirvane, Kurt Cobain.
1969. – Rođen je bosanskohercegovački režiser, Danis Tanović. Za film “Ničija zemlja” nagrađen je Oscarom za najbolji strani film.
1975. – Vlada kiparskih Grka pozvala UN da odrede krajnji rok za povlačenje s ostrva 40.000 turskih vojnika, ali zbog strateškog značaja Turske za SAD i NATO pakt to nije učinjeno, niti je Ankara kažnjena zbog agresije i okupacije sjevernog dijela Kipra.
1985. – U Irskoj, uprkos žestokom protivljenju Rimokatoličke crkve, legalizovana prodaja kontraceptivnih sredstava.
1986. – U orbitu je lansiran prvi dio sovjetske kosmičke stanice “Mir”.
1989. – Otpočeo je generalni štrajk albanskih rudara u rudniku Trepča kod Prištine, u znak protesta zbog najavljenih ustavnih i političkih promjena.
1991. – Skupština Slovenije glasala je za otcjepljenje od Jugoslavije.
2001. – Apelaciono vijeće Haškog tribunala potvrdilo presude funkcionerima zbog kršenja Ženevske konvencije u logoru Čelebići: Esad Landžo osuđen na 15, Hamza Delić na 20, Zdravko Mucić na sedam godina zatvora, dok je Zejnil Delalić oslobođen svih optužbi.
2005. – Izraelska vlada je donijela odluku o povlačenju iz pojasa Gaze i o etapnom iseljavanju jevrejskih naselja.
2006. – Umro je penzionisani nadbiskup Paul Marcinkus bliski saradnik papa čiji je dugogodišnji staž na čelu Vatikanske banke obilježen finansijskim skandalima, misterioznim smrtima i kriminalom.
2009. – Na osnovu odluke Osnovnog suda u Banjaluci Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini dobila je oko 32 miliona evra od Republike Srpske i grada Banjaluke, na ime odštete za rušenje 16 džamija na području Banjaluke tokom ratnih sukoba od 1992. do 1995. godine.
(AbrašMEDIA)