Danas je ponedjeljak, 20. mart/ožujak, 79. dan 2017. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
43. p. n. e. – Rođen je rimski pisac Publije Ovidije Nazon, jedan od najvećih pjesnika ljubavne poezije u svjetskoj literaturi. Njegove pjesme su virtuozne i izuzetno muzikalne, a sam je govorio: “Čega god se taknem, postaje stih”. Car Oktavijan Avgust ga je devete godine nove ere prognao u Tomi – u provinciji Mezija na Crnom moru (sada grad Konstanca u Rumuniji) zbog ljubavne veze s carevom razuzdanom kćerkom Julijom. Uprkos molbi za oproštaj u djelima “Tugovanke” u pet knjiga i “Pisma sa Ponta” u četiri knjige, umro je 17. godine nove ere, kao prognanik, u Tomiju, ali tačan datum njegove smrti nije poznat. Ostala djela: “Preobraženja” – prepjev 250 grčkih mitova u 15 knjiga sa 11.995 stihova u heksametrima, zbirka u tri knjige “Ljubavi”, zbirka “Lijekovi od ljubavi”, zbirka “Legendarne ljubavnice” ili “Pisma”, didaktički ep u tri knjige “Ljubavna tehnika”, zbirka etioloških elegija u šest knjiga “Praznični kalendar”, drama “Medeja” (izgubljena).
1413. – Umro je engleski kralj Henry IV, osnivač Lancasterske dinastije. Prijesto je prigrabio 1399, zbacivši brata od strica Richarda II, koji je 1400. pod misterioznim okolnostima umro u zatočeništvu u zamku Pontefract. Tokom vladavine ugušio je jake pobune Velšana i Richardovih pristalica, ali je cijena tih ratova bilo teško oporezivanje podanika i iscrpljujuća borba s parlamentom za kontrolu kraljevske blagajne. Posljednje godine vladavine obilježila je njegova teška bolest i oštre frakcijske borbe u vrhu vlasti.
1828. – Rođen je norveški pisac Henrik Ibsen, jedan od najvećih svjetskih dramskih pisaca, bespoštedan kritičar građanskog društva. Mnogo je putovao po Evropi, izučavajući dramaturgiju i pišući drame. Poslije 20 godina se vratio u Norvešku i postao upravnik nacionalnog pozorišta u Oslu. Istraživao je problem krivice i ispaštanja, sukob htijenja i stvarnosti, gušenje istine, pogađajući bit građanskog društva koje počiva na lažima. Djela: drame “Pretendenti na prijesto”, “Brand”, “Perom Gintom”, “Savez mladih”, “Stubovi društva”, “Lutkina kuća”, “Aveti”, “Narodni neprijatelj”, “Divlja patka”, “Rosmersholm”, “Gospođa s mora”, “Heda Gabler”, “Graditelj Sulnes”, “Mali Ejulf”, “Jun Gabrijel Borkman”, “Kad se mi mrtvi probudimo”, poezija “Pjesme”.
1890. – Rođen je italijanski pjevač Beniamino Gigli, jedan od najvećih operskih tenora 20. vijeka. Više od 40 godina blistavo je tumačio šezdesetak rola, posebno u operama italijanskih i francuskih kompozitora. Igrao je i u nizu filmova.
1894. – Umro mađarski revolucionar Lajos Kossuth, vođa Mađarske revolucije 1848, nepomirljiv protivnik feudalno-apsolutističkog režima Habsburške monarhije. Poslije upada hrvatskih snaga bana Josipa Jelačića u Mađarsku u septembru 1848. organizovao je Komitet za odbranu otadžbine, potukao Hrvate i krenuo na Beč da bi se obračunao s Habsburzima, ali su mađarski reakcionarni oficiri osujetili plan. Narodna skupština je u aprilu 1849. proglasila nezavisnost zemlje i svrgavanje monarhije, a u maju ga je izabrala za prvog premijera slobodne Mađarske. Republika je brzo podlegla spoljnim vojnim napadima, čemu je i sama doprinijela, jer je bila neodlučna prema reakcionarnim oficirima koji su sabotirali borbu i podsticala je ostrašćeni nacionalizam, odbivši time druge narode. Emigrirao je u avgustu 1849. u Italiju i u Torinu je ostao do smrti.
1915. – Rođen je ruski pijanista njemačkog porijekla Svjatoslav Teofilovič Richter, najznačajniji pijanista 20. vijeka, prema mišljenju pojedinih muzičkih kritičarima – i najveći pijanista u istoriji muzike. Originalno je tumačio kompozicije različitih epoha, interpretirajući ih savršenom tehnikom, što je oduševljavalo koncertnu publiku širom svijeta.
1933. – Njemački nacisti u Dahauu otvorili su prvi koncentracioni logor.
1945. – U Drugom svjetskom ratu na području Like i hrvatskog primorja počele su završne operacije za oslobađanje Jugoslavije, za šta je odlučujući bio proboj Sremskog fronta tri sedmice kasnije.
1994. – Tunis je dobio prvi višepartijski parlament.
1995. – U Irak je upalo 35.000 turskih vojnika u operaciji protiv kurdskih pobunjenika.
1997. – Beogradski studenti šetnjom gradom proslavili su ispunjenje svog posljednjeg zahtjeva – ostavku rektora.
1998. – U podsaharskoj Africi otvoren je prvi autoput koji je povezao obale Indijskog i Atlantskog oceana.
2001. – Upravni odbor Savjeta za implementaciju mira osudio je i odbio “neustavnu i nelegalnu deklaraciju o tzv. hrvatskoj samoupravi” i dao punu podršku ustavima BiH i njenim entitetima kao i najvišim institucijama BiH.
2003. – SAD i Velika Britanija započele su vojnu operaciju protiv Iraka, nakon što je irački predsjednik Saddam Hussein odbio američki ultimatum da napusti Irak. Američke i britanske trupe ušle su u Irak iz Kuvajta, preko graničnog grada Um Kasr, 50-tak kilometara južno od Basre.
2010. – Poglavar Rimokatoličke crkve papa Benedikt XVI uputio je Irskoj pismo izvinjenja zbog dugotrajnog zlostavljanja djece počinjenog pod okriljem crkve. Razmjere zlostavljanja djece u mnogim katoličkim parohijama i školama tokom 20. vijeka izašle su na vidjelo, najprije u Kanadi i Australiji tokom 1980-ih godina, a zatim i u Irskoj, SAD i u Njemačkoj.
(AbrašMEDIA)