Danas je četvrtak, 29. avgust/kolovoz, 242. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1189. – Dubrovnik je sklopio ugovor sa bosanskim banom Kulinom kojim se Dubrovčanima daje sloboda trgovanja u Bosni bez ikakvih ograničenja i nameta. Ugovor je jedan od najstarijih sačuvanih dokumenata u regionu.
1521. – Turci osvajaju Beograd.
1632. – Rođen je engleski filozof John Locke, jedan od utemeljivača empirizma i liberalističke filozofije. Osporavao je teoriju o urođenim idejama i principima i uspostavio načelo da nema ničeg u razumu što prethodno nije prošlo kroz čula i da sve ideje kojima razum operiše potječu iz iskustva. Kao politički filozof zalagao se za vjersku toleranciju i poštovanje mišljenja i opredjeljenja drugih, za ograničenje vladarske moći i zakonsku zaštitu individualnih prava i sloboda građana. Snažno je utjecao na kasnije filozofe empiričare i teoretičare liberalnog društva i građanske države. Djela: “Ogled o ljudskom razumu”, “Pisma o toleranciji”, “Dvije rasprave o vladi”, “Vaspitanje”.
1820. – U Portu, u Portugaliji počela je građanska revolucija koja je prisilila kralja Žoaoa VI da 1821. donese liberalni ustav, kojim su ukinuti inkvizicija i privilegije feudalaca.
1842. – Završen je prvi Opijumski rat između Kine i Velike Britanije sporazumom o miru u Nankingu, prema kojem je Kina morala da otvori svoje luke za evropsku trgovinu pod eksteritorijalnom režimu, a Hong Kong da prepusti Britancima.
1906. – Rođen je jugoslovenski revolucionar i političar Ivan “Stevo” Krajačić. Bio je prvi načelnik OZNE i predsjednik Sabora SR Hrvatske od 1963. do 1967. godine.
1920. – Rođen je američki jazz muzičar Charlie Parker.
1943. – U pobuni protiv njemačke okupacije Danska je u Drugom svjetskom ratu potopila svoju flotu od 30 ratnih brodova i nekoliko podmornica.
1944. – Na zahtjev izbjegličke vlade Kraljevine Jugoslavije kralj Petar II Karađorđević posebnim ukazom oduzeo je komandu Draži Mihailoviću, pozvao vojsku da se stavi pod komandu Josipa Broza Tita i priznao maršala Broza za jedinog vođu jugoslovenskih snaga otpora nacističkom okupatoru. Kraljeva odluka objavljena je preko radija 12. septembra.
1944. – Započeo je slovački narodni ustanak u kojem je 60.000 slovačkih trupa ustalo protiv nacista.
1975. – Umro je irski državnik Éamon de Valera, vođa partije “Sinn Fein” od 1917. do 1926, s dva kraća prekida premijer od 1937. do 1959, poslije čega je do 1973. bio predsjednik Irske. Zbog učešća u ustanku “Crvena pastva” 1916. godine Englezi su ga osudili prvo na smrt, pa na doživotnu robiju, ali je oslobođen 1917. Predvodio je 1922. Dablinski ustanak, poslije čije je propasti 1923. objavio kraj oružane borbe. Bio je 1932. predsjednik Društva naroda.
1978. – Predsjednik CK kineske Komunističke partije Hua Kuo-Feng posjetio je Rumuniju, Jugoslaviju i Iran. To je označilo prekid izolacije Kine iz međunarodnih aktivnosti, koja je počela odlukom o „kulturnoj revoluciji“ u toj zemlji u avgustu 1966.
1991. – Sovjetski parlament je suspendovao Komunističku partiju i zamrzao njene bankovne račune, pod optužbom da je bila umješana u pokušaj državnog udara (19-22. avgusta).
1995. – Pokrenuta je NATO-ova vojna operacija protiv VRS.
1999. – Stanovnici Istočnog Timora su, uprkos strahu od nasilja, izašli na istorijski referendum, na kojem se 99 odsto izjasnilo za odvajanje od Indonezije.
(AbrašMEDIA)