Danas je utorak, 31. oktobar/listopad, 304. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1517. – Martin Luther u Wittenbergu je objavio 95 teza o trgovanju oprostima, o dogmama i uređenju Katoličke crkve. To je bio početak reformacije i tako je nastala evangelistička vjerska zajednica.
1517. – Umro je italijanski slikar fra Bartolomeo, jedan od posljednjih firentinskih renesansnih majstora, preteča baroka. Najviše je slikao religiozne teme, pri čemu su ga posebno zanimali problemi kompozicije. Privremeno je napustio slikarstvo, otišavši 1500. u dominikanski manastir, ali ga je četiri godine kasnije Rafael ubijedio da nastavi da slika.
1795. – Rođen je John Keats, engleski pjesnik, jedna od vodećih figura romantizma. Pokloništvo pred antičkom kulturom spojio je sa novom osjećajnošću modernog čovjeka i s fluidnim, mada simetričnim oblicima koje je pretežno sam stvorio. Njegovi soneti, spjev “Endimion”, pjesme “Oda slavuju”, “Oda grčkoj urni”, “Oda jeseni” među najljepšim su poetskim djelima napisanim na engleskom jeziku, a “Pisma” su značajan prilog razvitku novije estetičke misli.
1918. – Poražena Austro-Ugarska u Prvom svjetskom ratu u Puli predala Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca sve brodove i opremu i utvrđenja u Kotoru, Šibeniku, Rijeci, Puli i Trstu. Nova država je dobila 300 plovila, uključujući 12 bojnih brodova, 11 krstarica, 56 torpiljerki i 18 razarača. Sljedeće noći italijanski diverzanti su potopili bojni brod “Viribus unitis”, na kojem su poginuli prvi komandant jugoslovenske mornarice admiral Janko Vuković i 350 mornara.
1925. – Reza šah preuzeo je prijesto Irana i osnovao dinastiju Pahlavi, koja je vladala tom zemljom do islamske revolucije 1979.
1926. – Umro je američki mađioničar, porijekom mađarski Jevrej Harry Houdini, najpoznatiji mađioničar 20. vijeka. Rođen kao Ehrich Weiss, promijenio je ime u čast francuskog mađioničara Jean Eugène Robert-Houdin.
1944. – Nijemci u Drugom svjetskom ratu poslije gubitka Beograda, između Dunava, bosutskih šuma i rijeke Save izgradili šest linija odbrane u dubini oko sto kilometara i formirali Sremski front. Poslije krvavih borbi front je probijen 12. aprila 1945, čime su počele završne operacije za oslobođenje Jugoslavije.
1944. – Jedinice Narodnooslobodilačke vojske oslobodile su Zadar.
1952. – SAD na pacifičkim Maršalskim ostrvima izvele prvu probu hidrogenske bombe.
1961. – Tijelo sovjetskog diktatora Josifa Visarionoviča Džugašvilija (Staljin) sklonjeno je iz mauzoleja na Crvenom trgu i sahranjeno uz zidine Kremlja.
1971. – U Švicarskoj su na izborima za Nacionalno vijeće prvi put smjele sudjelovati i žene.
1992. – Osnovan P.E.N. Centar Bosne i Hercegovine.
1993. – Umro je italijanski filmski režiser i scenarist Federico Fellini. Poslije Drugog svjetskog rata je na početku karijere bio jedan od najistaknutjih predstavnika neorealističkog filmskog pokreta, ali je ubrzo razvio sopstveni prepoznatljiv stil, stvarajući autobiografske filmove neponovljivog šarma u kojima su ljudi često prikazani u najbizarnijim situacijama, pa je i izraz “felinijevski” skovan da opiše njegov manir stvaranja filmskih snoviđenja i halucinacija u inače uobičajenim okolnostima. Filmovi: “Svijetla varijetea”, “Dangube”, “Ulica” /nagrada “Oskar”/, “Probisvijet”, “Kabrijine noći” /”Oskar”/, “Sladak život” /prva nagrada u Kanu/, “Osam i po” /nagrada “Oskar”/, “Đulijeta i duhovi” /nagrada “Zlatni globus”/ “Klovnovi”, “Satirikon”, “Amarkord”, “Kazanova”, “Grad žena”, “Brod plovi”, “Džindžer i Fred”.
(AbrašMEDIA)