Danas je petak, 31. decembar/prosinac, 365. dan 2021. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
406. – Prelazak Rajne od strane Vandala, Alana i Sveva koji se tradicionalno smatra datumom konačnog kolapsa Limesa koji je Rimsko Carstvo štitio od barbara.
870. – Tokom invazije danskih Vikinga u bici kod Englefielda u Engleskoj pobjeđuju Anglosaksonci.
1426. – Dubrovačka Republika kupila od Bosne zapadni dio Konavala.
1494. – U Rim su ušle snage francuskog kralja Šarla VIII. U namjeri da osvoji Italiju i pripremi krstaški rat protiv Turske, francuski kralj je prodro do Napulja, ali je bio prisiljen da se povuče pred vojnim savezom pape, Španije, Mletaka i milanskog vojvode.
1600. – Engleska kraljica Elizabeta I izdala je povelju o osnivanju Istočnoindijske kompanije za trgovinu, koja je krajem XVII vijeka imala znatna suverena prava kao što su pravo na vođenje rata i sklapanje mira, kovanje novca, da bi 1757. postala najjača vlast u Indiji. Velika Britanija je 1858. preuzela sve upravne funkcije kompanije.
1617. – Rođen je španski slikar Bartolomé Esteban Murillo, koji je stvorio tip Madone po modelu crnokose španske žene (slike za crkve u Sevilji). Pored religioznih tema, slikao je i prizore sa ulice – “Mali prosjak”, “Deca jedu dinju”.
1719. – Umro je engleski astronom John Flamsteed, prvi kraljevski astronom, osnivač nacionalne opservatorije u Greenwich (1675).
1833. – Britanske trupe zauzele Foklandska ostrva u Atlantskom okeanu, udaljena oko 500 kilometara od obale Argentine – nad kojima je dan ranije London proglasio suverenitet – i izbacile s njih argentinski garnizon.
1839. – Francuski pionir fotografije Louis Daguerre snimio je prvu fotografiju Mjeseca.
1857. – Ottawa je postala glavni grad Kanade.
1869. – Rođen je Henri Matisse, francuski slikar, grafičar, kipar i dekorater.
1871. – August Šenoa završio je pisanje romana „Zlatarevo zlato“, prvog historijskog romana hrvatske književnosti.
1877. – U Švajcarskoj je umro francuski slikar Gustave Courbet, osnivač realističke škole i jedan od prvih umjetnika koji je radio u prirodi, učesnik Pariske komune 1871. Osuđivan i progonjen zbog svoje demokratske političke djelatnosti emigrirao je u Švajcarsku 1873.
1879. – Američki pronalazač Thomas Alva Edison prvi put je javno demonstrirao u Menlo Parku, New Jersey, električnu sijalicu.
1880. – Rođen je američki general George Marshall, načelnik Generalštaba kopnene vojske SAD (1939.-’45.). Kao državni sekretar SAD (1947.-’49.) sačinio je plan za obnovu poslijeratne Evrope (Maršalov plan) koji je prihvaćen na konferenciji 16 zemalja 1947. u Parizu. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1953.
1911. – Marija Sklodovska Kiri dobila je drugu Nobelovu nagradu za hemiju za istraživanje radioaktivnih elemenata. Prvu je 1903. podijelila je sa suprugom Pjerom i Bekerelom.
1913. – Turski garnizon na ostrvu Hios predao se Grcima.
1933. – U Barseloni je počeo ustanak za radnička prava pod vođstvom anarhista i sindikalista, koji je ubrzo ugušen.
1937. – Rođen je velški glumac Anthony Hopkins.
1938. – U Indianapolisu, SAD prvi put je zvanično uveden test na alkohol za vozače (“drunkometer”).
1942. – Japanci u Drugom svjetskom ratu zauzeli glavni grad Filipina Manilu.
1943. – Odstupajući pred Crvenom armijom, Nijemci u Drugom svjetskom ratu počeli povlačenje sa Kavkaza.
1946. – Doneseni ustavi NR Bosne i Hercegovine, NR Crne Gore i NR Makedonije.
1946. – Predsjednik SAD-a Harry Truman formalno je proglasio kraj Drugog svjetskog rata.
1968. – Supersonični sovjetski putnički avion “TU-144” obavio je prvi let, nekoliko mjeseci prije britansko-francuske supersonične letjelice “Konkord”.
1971. – Austrijski političar i diplomata, bivši oficir Wehrmachta odgovoran za ratne zločine u Jugoslaviji, Kurt Waldheim, preuzeo je dužnost generalnog sekretara UN-a, nakon što se sa tog mjesta povukao burmanski političar U Tant.
1981. – U vojnom udaru koji je predvodio poručnik vazduhoplovstva Jerry Rawlings, u Gani je oborena civilna vlada Hile Limana.
1988. – Indijska i pakistanska vlada su sklopile sporazum kojim su se obavezale da neće napadati nuklearna postrojenja u Pakistanu, odnosno Indiji.
1995. – Američki inžinjeri završili su pontonski most preko Save, a potom su američki tenkovi i trupe iz sastava snaga UN za održanje mira ušli u Bosnu i Hercegovinu.
1996. – Širom Srbije stotine hiljada građana, koji su gotovo dva mjeseca svakodnevno protestvovali tražeći priznavanje rezultata lokalnih izbora na kojima je pobijedila opozicija, okupili su se na centralnim gradskim trgovima da dočekaju Novu godinu.
1998. – Ministri finansija Evropske unije saopštili su definitivne kurseve prema kojima će se nacionalne valute 11 zemalja EU mijenjati u evro, kad jedinstvena evropska valuta 1. januara 1999. bude zvanično puštena u promet.
1999. – Predsjednik Rusije Boris Jeljcin podnio je ostavku i za vršioca dužnosti šefa države imenovao Vladimira Putina, dotadašnjeg premijera.
1999. – Predsjednik Paname Mireja Moskoso povratio je od SAD formalno kontrolu svoje zemlje nad Panamskih kanalom.
(AbrašMEDIA)