Danas je četvrtak, 4. jul/srpanj, 186. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1054. – Kineski astronomi promatraju “novu zvijezdu”, eksploziju supernove iza koje je ostala maglica Rakovica.
1190. – Engleski kralj Richard I Lavlje Srce i francuski kralj Philip II krenuli su u Treći krstaški rat. Njima se u tom ratu pridružio i nemačko-rimski car Frederick I Barbarossa.
1546. – Rođen je Murat III, sultan Osmanlijskog carstva.
1631. – U Parizu počela da radi prva u svijetu agencija za zapošljavanje.
1776. – Kongres predstavnika 13 američkih kolonija, pobunjenih protiv Velike Britanije, potpisao “Deklaraciju nezavisnosti”, u kojoj su iznesene demokratske težnje nove nacije, i proglasio nezavisnost SAD. SAD su nezavisnost izvojevale 1781. pobjedom nad britanskom kolonijalnom vojskom.
1790. – Rođen je George Everest, britanski geodet u Indiji.
1798. – Napoleon Bonaparta u pohodu na Egipat, tada tursku provinciju, zauzeo Aleksandriju.
1799. – Rođen je mađarski kompozitor András Bartay.
1807. – Rođen je italijanski revolucionar Giuseppe Garibaldi, vođa oslobodilačkog pokreta za ujedinjenje Italije. Izveo je 1860. godine legendarni pohod na Siciliju i sa hiljadu “crvenokošuljaša” oslobodio ostrvo, a 7. septembra 1860. trijumfalno ušao u Napulj. Uveo je političke reforme, dijelio zemlju seljacima, ali je umjesto da proglasi republiku dobrovoljno ustupio vlast, smatrajući da će Savojska monarhija ujediniti Italiju. Pokušao je 1862. i 1867. da oslobodi Rim od papske vlasti, ali je oba puta uhapšen.
1826. – Umro je američki državnik Thomas Jefferson, osnivač Demokratske stranke, predsjednik SAD od 1801. do 1809. Tokom rata za nezavisnost SAD bio je predsjednik odbora koji je pripremio “Deklaraciju nezavisnosti”, proglašenu 4. jula 1776. Pustio je na slobodu sopstvene robove, ali nije uspio da izdejstvuje ukidanje ropstva. Od francuskog cara Napoleona Prvog Bonaparte, koji je bio u novčanim neprilikama, 1803. je kupio Luizijanu.
1848. – Objavljen Komunistički manifest, Karla Marxa i Friedricha Engelsa.
1855. – Rođen je hrvatski slikar Vlaho Bukovac.
1865. – U Londonu izlazi knjiga Lewisa Carrolla “Alisa u zemlji čuda”.
1885. – Rođen je bosanskohercegovački slikar Petar Šain.
1910. – Umro je italijanski astronom Giovanni Virginio Schiaparelli, direktor Milanske opservatorije, koji je otkrio “kanale” na Marsu i asteroid Hesperiju. Proučavao je i vezu između kometa, meteora i meteorskih rojeva i odredio rotaciju Merkura i Venere.
1927. – Rođen je američki književnik Neil Simon.
1933. – SSSR sa Čehoslovačkom i Jugoslavijom potpisao “Konvenciju o definiciji agresora”, koja je trebalo da omogući efikasnije otkrivanje agresorskih postupaka radi preuzimanja mjera posredstvom Društva naroda. To je bio prvi sporazum Jugoslavije i SSSR.
1934. – Umrla je Poljakinja Marie Curie, koja je dva puta dobila Nobelovu nagradu. Sa suprugom Pierreom je iz rude urana izdvojila nove elemente – radijum i polonijum. Prva je žena koja je stekla akademsku titulu pariske Akademije medicine i postala šef katedre za fiziku na Sorboni. Bila je osnivač i direktor Instituta za radijum u Parizu. S Pierreom je 1903. podijelila Nobelovu nagradu za fiziku, a 1911. sama dobila Nobelovu nagradu za hemiju. Poslije Pierreove smrti 1906. otkrila je radioaktivnost torijuma. U čast bračnog para Curie jedna mjerna jedinica u fizici dobila je naziv “Curie”.
1941. – Politbiro Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije u Drugom svjetskom ratu u Beogradu donio odluku o oružanom otporu protiv njemačkog okupatora. Taj dan se u SFRJ obilježavao kao Dan borca.
1943. – Počela je bitka kod Kurska između sovjetskih i njemačkih snaga, u kojoj je sudjelovalo više od 6000 tenkova.
1943. – Pod nerazjašnjenim okolnostima u avionskoj nesreći u Gibraltaru poginuo je poljski general i političar Władysław Sikorski, šef vlade u emigraciji i tokom Drugog svetskog rata vrhovni komandant Poljskih oružanih snaga na Zapadu.
1946. – Filipini stekli nezavisnost, poslije 47 godina pod kolonizacijom SAD.
1972. – Sjeverna i Južna Koreja ugovorom se odrekle upotrebe sile u rješavanju sporova i načelno se saglasile da rade na ponovnom ujedinjenju Koreje mirnim putem, bez miješanja spolja.
1976. – Izraelski komandosi upali na aerodrom “Entebe” u Ugandi i oslobodili 102 taoca iz francuskog putničkog aviona koje su oteli pripadnici palestinskih oružanih formacija. Službeno je saopšteno da su poginula četiri izraelska vojnika, sedam od deset otmičara i dvadesetak vojnika Ugande koji su pokušali da spriječe izraelsku akciju.
1993. – Srpske snage u Banjaluci srušile džamije “Gazanferija” i “Jama”.
1997. – Američko svemirsko samohodno vozilo “Pathfinder” spušteno na Mars.
1998. – Japanska svemirska sonda “Nozomi” lansirana prema Marsu.
2001. – U cilju okončanja 18-godišnjeg građanskog rata, tokom kojeg je živote izgubilo blizu dva miliona ljudi, sudanska vlada prihvatila je libijsko-egipatsku mirovnu inicijativu. Međutim ona nije dovela do prekida rata.
(AbrašMEDIA)