Danas je petak, 4. avgust/kolovoz, 216. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
70. – Rimljani uništavaju Drugi jeruzalemski hram.
1704. – U ratu za špansko nasljeđe englesko-holandske snage zauzele španski grad Gibraltar.
1789. – Parlament Francuske je, tokom Francuske revolucije, ukinuo sve privilegije feudalaca.
1792. – Rođen je engleski pisac Percy Bysshe Shelley, jedan od najboljih liričara literature na engleskom jeziku. Izuzetno obrazovan, vrstan poznavalac filozofije, književnosti i nauke, romantičarski slobodouman, borac protiv tradicije, povlastica i tiranije, unio je u englesku poeziju notu slobode i duhovne smjelosti. U poemi “Kraljica Mob” izrazio je revolucionarno osjećanje “protiv kraljeva, sveštenika i političara”, a u “Pobuni islama” nadu u bolju budućnost ljudskog roda. Ostala djela: pjesničke drame “Čenči”, “Oslobođeni Prometej”, lirske pjesme “Ševa”, “Oblak”, “Oda zapadnom vjetru”, esej “Odbrana poezije”.
1859. – Rođen je norveški pisac i nobelovac Knut Hamsun. Djela: romani “Glad”, “Misterije”, “Pan”, “Viktorija”, “Sanjari”, “Rosa”, “Pod jesenjom zvijezdom”, “Benoni”, “Lutalica svira sa sordinom”, “Posljednja radost”, “Djeca vremena”, “Grad Segelfos”, “Plodovi zemlje”, “Skitnice”, “Žene kraj studenca”, “Posljednje poglavlje”, “August”, “Ali život živi”.
1875. – Umro je danski pisac Hans Christian Andersen. Napisao je 156 priča sa motivima danskog folklora, antičke mitologije i indoevropskih predanja. Uobličene u prava mala remek-djela, neke autobiografskog karaktera, njegove priče liče na najljepše bajke, ali svaka nosi i kritiku društvenog stanja i čitaocima iskazuje duboko humanu poruku. Smatra se i tvorcem realističke proze u Danskoj. Pisao je i pjesme, od kojih je sačuvano samo nekoliko, romane (“Improvizator”, “O. T.”, “Samo muzičar”, “Srećni Per”), putopise (“Bazar jednog pjesnika”, “U Španiji”) i sada zaboravljene drame.
1914. – Njemačka u Prvom svjetskom ratu napala Belgiju, nakon čega je Velika Britanija objavila rat Njemačkoj.
1914. – Njemačka Socijaldemokratska stranka, članica Druge internacionale, u Prvom svjetskom ratu u Reichstagu (parlament) glasala za ratne kredite i tako stala uz ratno-huškački program Njemačke. Opredjeljenje za rat socijaldemokrata u većini evropskih zemalja označilo je kraj Druge internacionale.
1916. – Danska je za 25 miliona dolara ustupila SAD dio Zapadnoindijskih ostrva, uključujući Djevičanska ostrva.
1944. – U Amsterdamu Gestapo je uhapsio porodicu Frank i još četvoro Jevreja i deportovao ih u koncentracioni logor. Poslije rata otkriven je dnevnik 14-godišnje djevojčice Anne Frank, koji predstavlja jedan od najpotresnijih dokumenata o stradanju Jevreja u Drugom svjetskom ratu.
1972. – Predsjednik Ugande Idi Amin najavio da će u roku od tri mjeseca u Veliku Britaniju protjerati 50.000 Azijata sa britanskim pasošima, mahom Indusa.
1977. – Umro je njemački filozof Ernst Bloch. Poslije dolaska nacista na vlast 1933. izbjegao je iz Njemačke i u emigraciji u Švajcarskoj, potom u SAD, bio jedan od najistaknutijih antifašista. Predavao je filozofiju na Univerziteta u Lajpcigu od 1948. do 1957. – kad su mu vlasti Istočne Njemačke zabranile rad zbog kritičnosti u pogledu razvoja marksističke misli u toj zemlji, čime je navukao na sebe gnjev najviših komunističkih funkcionera. Poslije prelaska u Zapadnu Njemačku 1961. godine odmah je postao profesor na Univerzitetu u Tibingenu. Djela: “Duh utopije”, “Tomas Mincer kao teolog revolucije”, “Tragovi”, “Nasljeđe ovog vremena”, “Sloboda i poredak”, “Subjekt-objekt” (monografija o Hegelu), “Princip nade” (tri knjige), “Prirodno pravo i ljudsko dostojanstvo”, “Tibingenski uvod u filozofiju”.
1983. – Bettino Craxi je, kao prvi socijalista, preuzeo dužnost premijera Italije, postigavši rekord u dužini opstanka jedne italijanske vlade poslije Drugog svjetskog rata.
1993. – Japanske vlasti izvinile su se zvanično ženama koje su tokom Drugog svjetskog rata služile kao seksualne robinje japanskim vojnicima.
1993. – Snage VRS osvojile su sve ključne položaje na planini Igman iznad Sarajeva i zatvorile obruč oko grada.
1994. – Nakon što je Skupština Republike Srpske odbila mirovni plan Kontakt grupe za Bosnu i Hercegovinu, SR Jugoslavija je prekinula političke i ekonomske odnose sa bosanskim Srbima i zatvorila granicu na reci Drini.
1995. – Započela je Operacija Oluja. Oko 250.000 Srba napustilo je svoje domove i krenulo, prema BiH i SR Jugoslaviji.
2001. – Palestina je izdala zvanično saopštenje o obustavi oružanih napada na Izrael. Ovaj poziv bez presedana ukazao je na neslaganje između palestinskih zvaničnika i militantne palestinske struje oko osvete zbog izraelskih napada.
2003. – Sud u Ruandi osudio je 100 ljudi, od kojih 11 na smrtnu kaznu, zbog zločina u toj zemlji 1994. Od početka sudskih procesa za genocid u Ruandi do tada je osuđeno na smrt više od 400 ljudi.
2010. – Posljedice izlivanja nafte u Meksičkom zalivu po njegov živi svijet osjećaće se decenijama, zaključak je američke Uprave za okeane i atmosferu. Ukupno 780 miliona litara nafte isteklo je iz oštećene bušotine u Meksičkom zalivu poslije eksplozije na platformi kompanije British Petroleum krajem aprila, a do početka avgusta je sakupljeno oko 127 miliona litara nafte.
(AbrašMEDIA)