Danas je ponedjeljak, 6. decembar/prosinac, 340. dan 2022. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1492. – Kristofer Kolumbo otkrio je ostrvo Hispanjola, sada podijeljeno između Haitija i Dominikanske Republike.
1507. – Njemački kartograf Martin Valdzemiler objavio je prvu geografsku kartu novog kontinenta, kojem je dao naziv Amerika, prema imenu italijanskog moreplovca Ameriga Vespuccija.
1774. – U Austriji na snagu stupio je Edukativni statut Johana fon Felbigera, prvi državni obrazovni sistem u svijetu.
1792. – Vođe žirondinaca u Francuskoj revoluciji donijele su odluku da izvedu na sud kralja Luju XVI. Revolucionarni sud ga potom osudio na smrt i kralj 1793. pogubljen na gijotini.
1833. – Rođen je pisac Jovan Jovanović – Zmaj, liričar bogate invencije, prema ocjeni književne kritike “pjesnički izraz duhovnog i duševnog života srpskog naroda” u drugoj polovini 19. vijeka. Kao pjesnik se razvijao pod uticajem srpske narodne poezije i lirike Branka Radičevića. Ispjevao je zbirke ljubavnih pjesama “Đulići” i “Đulići uveoci” – potresne, elegične ispovijesti poslije smrti supruge i četvoro djece. Napisao je veliki broj rodoljubivih i izuzetno vrijednih političko-satiričnih pjesama, a kao dječiji pjesnik je neprevaziđen u srpskoj književnosti. Osnovao je i uređivao književni list “Javor”, satirične listove “Zmaj”, “Žiža”, “Starmali” i dječiji list “Neven”. Prevodio je s ruskog, njemačkog, mađarskog i engleskog jezika. Ostala djela: knjiga pjesama “Pevanija”, pjesnička legenda “Vidosava Branković”, šaljivi komad “Šaran”.
1864. – Odobren je 13. amandman od strane Senata i Predstavničkog doma godinu dana kasnije. To je bio prvi od tri “rekonstrukcijska amandmana” u američkom Ustavu. Službeno zabranjuje bilo kakvo prisilno služenje ili ropstvo u SAD-u. Na kraju je proveden i u praksi 6. prosinca 1865. Prvi stavak 13. amandmana navodi: “Ni ropstvo ni prisilno služenje, osim kao kazna za kazneno djelo od čega je stranka uredno osuđena, ne smije postojati unutar SAD-a, niti bilo kojem mjestu pod njegovom ingerencijom.”
1877. – Američki pronalazač Thomas Edison u West Orangeu, u New Jerseyu, demonstrirao prvi zvučni snimak, pjesmu “Mary Had a Little Lamb”.
1882. – Umro je engleski pisac Anthony Trollope, koji je u velikom broju romana realistično opisao građanski stalež viktorijanske Engleske. Među njima su najuspjeliji romani iz ciklusa o imaginarnoj pokrajini Barsetšir, poput “Stražara”, “Tornjeva Barčestra” i “Posljednje hronike Barseta”, u kojima se pojavljuju isti likovi u različitom dobu života.
1889. – Umro je američki državnik Jefferson Davis, predsjednik Konfederacije Država Amerike tokom građanskog rata od 1861. do 1865. Poslije poraza južnih država u građanskom ratu je uhapšen, ali je 1867. pušten iz zatvora bez suđenja.
1916. – Njemačke trupe u Prvom svjetskom ratu ušle su u rumunsku prijestonicu Bukurešt.
1917. – Finski parlament u Helsinkiju proglasio je nezavisnost Finske, koju je priznala sovjetska Rusija. Finska od vremena ruskog cara Aleksandra I gubila je teritorije, a poslije Napoleonovih ratova 1809. postala je rusko veliko vojvodstvo.
1919. – Rođen je partizanski komandant 12. slavonske divizije i narodni heroj Nikola Demonja.
1921. – Velika Britanija potpisala je mirovni sporazum sa Irskom, prema kojem je uspostavljena Irska Slobodna Država kao članica Britanskog komonvelta.
1925. – Italija i Egipat potpisali sporazum o granicama talijanske kolonije Libije.
1932. – Rođena je bosanskohercegovačka pjesnikinja Nasiha Kapidžić-Hadžić.
1938. – Francuska i Njemačka potpisale su sporazum o nepovrijedivosti međusobnih granica, koji su Nijemci poništili u Drugom svjetskom ratu.
1941. – U Bici za Moskvu počela je protivofanziva Crvene armije protiv Nijemaca, koji su stigli na 25 kilometara od Moskve. Do kraja februara 1942. njemačke trupe pomjerene su na 200 kilometara od Moskve.
1942. – U Bosanskom Petrovcu, za vrijeme Drugog svjetskog rata, osnovan je Antifašistički front žena (AFŽ), ženska društveno–politička organizacija.
1959. – Umro je pisac Jovan Palavestra, koji je pisao pripovijetke i drame, pozorišnu i književnu kritiku. Djela: drame “Savesti na vetru”, “Čovek koji se snašao”, “Veliki skandal”, zbirke pripovijedaka “Sivi vidici”, “Na belom hlebu”.
1970. – Poljski lider Vladislav Gomulka i njemački kancelar Willy Brandt u Varšavi potpisali su sporazum o normalizaciji poljsko-njemačkih odnosa. Brant tom prilikom na koljenima pred spomenikom poginulim herojima ustanka u Varšavskom getu odao je poštovanje žrtvama njemačkog nacizma.
1971. – Indija je priznala Bangladeš, bivši Istočni Pakistan, a Pakistan uzvratio prekidom diplomatskih odnosa sa Indijom.
1978. – Španci na referendumu izglasali nov Ustav, prema kojem je Španija definisana kao ustavna monarhija s parlamentarnom demokratijom.
1988. – Umro je Roy Orbison, jedna od najvećih zvijezda američke pop i kantri-muzike.
1989. – Umro je bh. književnik Ćamil Sijarić.
1989. – Slobodan Milošević je na sjednici Skupštine Srbije proglašen za predsjednika Predsjedništva Srbije, poslije referenduma na kojem je dobio 86 odsto glasova.
1991. – Bombardovan je Dubrovnik od strane crnogorskih rezervista JNA. Na grad je ispaljeno preko 500 topničkih granata. Ukupno je poginulo 19 civila, a ranjeno je preko 60.
1999. – Sud Ujedinjenih nacija za ratne zločine u Ruandi osudio je na doživotni zatvor Džordža Rutagandu, lidera naoružanih grupa Huta, za genocid počinjen 1994. u Ruandi.
1999. – Kandidat VMRO-DPMNE Boris Trajkovski pobijedio na predsjedničkim izborima u BJRM.
2001. – Dragan Kolundžija, bivši stražar u logoru “Keraterm”, kod Prijedora, pušten na slobodu šest mjeseci prije isteka sudske kazne, odlukom predsjednika Haškog tribunala Kloda Žorde.
2006. – Donji dom australijske skupštine usvojio je zakon kojim se odobrava kloniranje ljudi u terapeutske svrhe, što je gornji dom (senat) već ranije usvojio. Novi zakon dozvolio je proizvodnju ljudskih embriona kloniranjem, radi uzimanja matičnih ćelija.
2008. – U Pragu je otkriven spomenik Vladimiru Prelogu, hrvatskom kemičaru i nobelovcu, koji je studirao i doktorirao u glavnom češkom gradu.
2013. – Objavljen drugi dio preliminarnih rezultata po općinama i naseljima Popisa stanovništva u Bosni i Hercegovini 2013. u kojima su izneseni podaci o broju stanovnika po naseljima, broju domaćinstava i broju popisanih stanova u svim općinama Bosne i Hercegovine
(AbrašMEDIA)