Danas je nedjelja, 6. mart/ožujak, 66. dan 2016. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1475. – Rođen je italijanski vajar, slikar, arhitekta i pisac
Michelangelo Buonarroti, jedan od najvećih umjetnika renesanse. U kamenu je klesao savršene proporcije ljudskog tijela, njegovu životnost i aktivnu snagu, dramatičnu intenzivnost misli i osjećanja. U Sikstinskoj kapeli u Vatikanu oslikao je prizore iz Starog zavjeta, uključujući ogromni “Strašni sud”, veličanstvena djela plastične snage i prostudiranih pokreta. Sagradio je Lorencovu biblioteku u Firenci, u Rimu je projektovao trg Kampodiljo, dovršio najljepšu renesansnu palatu Farneze i nastavio rad na crkvi Svetog Petra. Pisao je stihove misaonog sadržaja i strasnog izraza (“Soneti”, “Madrigali”). Skulpture: “David”, “Mojsije”, “Robovi”, “Jutro”, “Veče”, “Dan”, “Noć”, “Pijeta”.
1480. – U Toledu je potpisan sporazum kojim je Španija priznala portugalsko osvajanje Maroka, a Portugalija se odrekla pretenzija prema Kanarskim ostrvima.
1521. – Posada na čelu s portugalskim istraživačem Ferdinandom Magellanom postaje prva europska ekspedicija koja je stigla do Guama u Marijanskim otocima. Tijekom opskrbe za nastavak puta oko svijeta došlo je do nesporazuma, domorodci su, mislivši kako se radi o trgovini, u zamjenu za hranu i proizvode htjeli uzeti barku kojom su mornari došli do obale zbog čega je Magellan otoke nazvao “Islas de los Ladrones” (Lopovski otoci).
1619. – Rođen je francuski pisac Savinijen Cyrano de Bergerac, veoma smio i slobodan duh bujne mašte, čija su djela kombinacija političke satire i naučne fantazije. Teško je ranjen 1640, zbog čega je napustio vojsku u kojoj se istakao kao izuzetan mačevalac. Napisao je po jednu komediju i tragadiju, pisao je pjesme, ali je najpoznatiji po djelu “Drugi svijet” u kojem je opisao putovanje na Mjesec i Sunce. Edmon Rostan je u herojskoj komediji “Sirano de Beržerak” stvorio od njega simbol izuzetne duševnosti i uma u sudaru s društvenim stegama i sopstvenom fizičkom ružnoćom.
1835. – U Veneciji je premijerno izvedena poznata Verdijeva opera “Traviata”.
1906. – Rođen je bosanskohercegovački pripovjedač, dramatičar i folklorist Alija Nametak.
1927. – Rođen je Gabriel García Márquez, kolumbijski pisac, novinar, publicist i politički aktivist. Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1982. godine. Doprinio je tome da latinoamerička literatura dođe u središte pažnje svjetske kulturne javnosti šezdesetih godina 20. vijeka. Smatra se najpoznatijim autorom magičnog realizma, žanra u kome se prepliću mitovi i magija sa stvarnošću svakodnevnog postojanja, te najpopularnijim piscem na španskom jeziku još od Servantesa. Uvijek se poistovjećivao sa kulturnim mješavinama španskih, crnačkih i domorodačkih tradicija koje su cvjetale u Kolumbiji. Iako je kasnije živio u Parizu, Meksiku i drugdje, u njegovim knjigama stalno se vraćao na žarka obalna područja, gdje su moć prirode i legendi i dalje dominirali nad uzdržanošću hladnog razuma. Njegova knjiga Sto godina samoće iz 1967. godine prodata je u više desetina miliona primjeraka i prevedena na više od 25 jezika.
1937. – Rođena je sovjetska astronautkinja, prva žena u svemiru, Valentina Terješkova.
1953. – Georgij Maljenkov je poslije smrti boljševičkog diktatora Josifa Staljina postao sovjetski premijer i prvi sekretar Komunističke partije.
1957. – Bivše britanske kolonije Zlatna Obala i Togoland su ujedinjene u državu pod nazivom Gana, koja je stekla nezavisnost u okviru Komonvelta, čime je počeo talas dekolonizacije u Africi.
1965. – Ministarstvo odbrane SAD-a saopštilo je da će u Južni Vijetnam prebaciti 3.500 marinaca, čime je otpočelo otvorena američka vojna okupacija u toj zemlji.
1970. – Iz Komunističke partije Čehoslovačke isključen je njen bivši lider Aleksander Dubček.
1973. – Umrla je američka spisateljica Pearl Buck, dobitnica Nobelove nagrade za književnost 1938, koja je napisala seriju romana iz kineskog života. Takođe je pisala knjige za djecu i eseje. Kao kćerka misionara dugo je živela u Kini. Poslije Drugog svjetskog rata je osnovala fondaciju “Perl Bak” za pomoć djeci američkih vojnika koji su služili u Aziji. Fondaciji je 1967. zavještala najveći prihoda od knjiga – više od sedam miliona dolara. Djela: romani “Dobra zemlja”, “Sinovi”, “Zmajevo sjeme”, “Rastureni dom”, “Majka”, “Izgnanstvo”, “To ponosno srce”, “Obećanje”, “Paviljon žena”, “Božur”, “Skriveni cvijet”.
1980. – Francuska spisateljica belgijskog porijekla Margerit Jursenar postala je prva žena član Francuske akademije.
1988. – Britanski komandosi, pripadnici elitne jedinice SAS, u Gibraltaru ubili su trojicu pripadnika Irske republikanske armije.
1994. – Umrla je grčka glumica Melina Merkuri, veoma angažovana šezdesetih godina 20. vijeka u borbi protiv vojne hunte, potom ministrica kulture u vladi grčkih socijalista. Filmovi: “Stela”, “Onaj koji mora da umre”, “Ciganin i džentlmen”, “Nikad nedeljom”, “Fedra”, “Pobjednici”, “Jednom nije dovoljno”, “Maja i Brenda”, “Lizistrata”, “Slatka ptica mladosti”, autobiografija “Ja sam rođena Grkinja”.
1998. – Srbijanske snage sigurnosti ubile su Adema Jasharija (1955.- 1998.), osnivača i vođu Oslobodilačke vojske Kosova (OVK).
Ubijen je u njegovoj kući u Prekazu, u Drenici, zajedno s 56 članova njegove obitelji.
1999. – Na sjeveru Kambodže uz granicu s Tajlandom uhapšen je Ta Mok, posljednji od vođa maoističkog gerilskog pokreta “Crvenih Kmera”, koji su tokom četvorogodišnje strahovlade Kambodžom u drugoj polovini sedamdesetih godina 20. vijeka pobili između milion i dva miliona ljudi.
2006. – Opštinski sud u Nišu oslobodio je vladiku vranjskog Pahomija optužbi da je zloupotrebom položaja izvršio bludne radnje nad četvoricom 14-godišnjih dječaka.
(AbrašMEDIA)