Danas je subota, 6. april/travanj, 97. dan 2024. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
885. – Umro je Metodije Solunski, koji je zajedno sa svojim mlađim bratom Ćirilom bio prvi slovenski prosvjetitelj i tvorac prvog slovenskog pisma – glagoljice.
1199. – Umro je engleski kralj Richard I Plantagenet,vitez “lavljeg srca”, jedan od vođa u Trećem krstaškom ratu i junak srednjovijekovnih legendi.
1320. – Prihvaćena je Deklaracija iz Arbroatha, deklaracija škotske nezavisnosti.
1483. – Rođen italijanski slikar Raffaello Sanzio da Urbino, poznat kao Raphael, najpotpuniji predstavnik renesanse u slikarstvu. Njegova djela, crtana i komponovana s nenadmašnim darom, odlikuju se klasičnom vedrinom i uzvišenošću misli i osjećanja. Slikao je madone, portrete, religiozne i mitološke kompozicije, freskama je u Vatikanu oslikao tri velike sale, a kao arhitekta jedno vrijeme je rukovodio gradnjom crkve Svetog Petra u Rimu. Umro je na svoj rođendan 1520. Djela: slike “Tri gracije”, “Madona djela Granduča”, “Madona u polju”, “Madona s češljugarom”, “Sikstinska madona”, “Lijepa povrtarka”, “Portret mladog čovjeka”, “Portret pape Julija Drugog”, “Baltazar Kastiljon”, “Kardinal Alidozi”, freske “Atinska škola”, “Parnas”, “Oslobođenje Sv. Petra”, “Izgnanje Heliodora”.
1490. – Umro je mađarski kralj Matija I Korvin, reformator mađarske države. Tokom vladavine od 1458. uspješno je ratovao protiv Turaka i Habsburgovaca, zauzevši 1486. i Beč u kojem je i umro. U Požunu (Bratislava) 1465. osnovao je univerzitet, a 1472. prvu štampariju. Nazvan je Korvin zbog gavrana (latinski – corvus) na njegovom štitu.
1528. – Umro njemački slikar Albrecht Dürer, jedan od najvećih renesansnih majstora. Po dubokom interesovanju za prirodu i čovjeka blizak je Leonardu da Vinciju, a po snazi, koja ponekad prelazi u brutalnost, izraziti je German. Minuciozan u radu, bio je obdaren velikom maštom, a realizam i misticizam kod njega ponekad idu uporedo. Izradio je portrete velike umjetničke i dokumentarne vrijednosti i mnoštvo izvanrednih gravira u drvetu i bakru, u kojima je naročito izražen precizan crtež /”Apokalipsa”, “Velika muka”, “Bogorodičin život”/. Rado je crtao prirodu, a radio je i akverele. Putovao je po Italiji i Holandiji, ali je najviše živio u Nirnbergu, gdje je stvorio najznačajnija djela, uključujući “Četiri apostola”, “Svetu Trojicu”, “Bogorodicu u ružičnjaku”, “Portret Holcšuera”.
1652. – Predstavnik Holandske istočnoindijske kompanije Jan van Riebeeck osnovao je u Kapuu prvo naselje bijelih doseljenika u Južnoj Africi.
1667. – Potres je pogodio Dubrovnik oko 8 sati ujutro. Poginulo je oko 3.000 stanovnika grada i okolice, a nastali požar uništio je neprocjenjivo materijalno i kulturno blago što je nastajalo tijekom više stoljeća.
1789. – George Washington izabran je za prvog predsjednika SAD.
1793. – U Francuskoj uspostavljen Komitet javne bezbjednosti, s diktatorskim ovlašćenjima, u kojem je dominirao Georges Jacques Danton, vođa radikalne grupe montanjara u Francuskoj revoluciji.
1895. – Dramski pisac Oscar Wilde uhapšen u Londonu zbog “djela velike pokvarenosti”.
1909. – Američki istraživač Robert Peary osvojio je Sjeverni pol, prešavši sa svojom ekspedicijom na sankama 1.600 kilometara.
1915. – Umro je bh. pjesnik Musa Ćazim Ćatić.
1917. – Objavom rata Njemačkoj SAD su ušle u Prvi svjetski rat.
1941. – Nacistička Njemačka u Drugom svjetskom ratu bez objave rata napala Jugoslaviju.
1941. – Etiopske i britanske trupe oslobodile su Adis Abebu, koju su u ratu sa Etiopijom početkom 1935. godine, okupirale italijanske snage.
1945. – Partizani u Drugom svjetskom ratu oslobodili Sarajevo od njemačkih okupatora. Prilikom borbi za oslobođenje grada, čuvajući električnu centralu koju su ustaše htjele da unište, poginuo je Vladimir Perić-Valter, koji je tokom rata ilegalno radio u Sarajevu, Zenici i Tuzli, gdje je organizovao obavještajnu mrežu.
1971. – U New Yorku je umro kompozitor Igor Stravinsky, jedan od začetnika i glavnih pobornika “nove muzike” 20. vijeka. Njegovi baleti “Žar ptica”, “Petruška”, “Posvećenje proleća” i mnoga simfonijska djela, opere i oratoriji obilježili su muzičko stvaralaštvo prošlog vijeka.
1990. – Nepalski vojnici i policajci otvorili vatru na demonstrante u blizini palate kralja Birendre u Katmanduu, usmrtivši najmanje 50 ljudi.
1992. – Ministarski savjet Evropske zajednice odlučio da njene članice priznaju bivšu jugoslovensku republiku BiH kao samostalnu državu.
1992. – Počinju blokade srpskih paravojnih snaga na ulicama Sarajeva i sa tim počinje opsada grada Sarajeva koja je trajala 1.425 dana i jedna je od najdužih u historiji modernog ratovanja.
1992. – Umro je američki pisac i profesor biohemije ruskog porijekla Isaac Asimov, pisac naučno-fantastičke proze. Naučno-popularna djela: “Hemikalije života”, “Zvijezde i njihovi putevi”, “Unutar atoma”, “Svijet nitrogena”, “Ljudski mozak”, “Nauka, brojevi i ja”. Književna djela: “Ja, robot”, “Čelične pećine”, “Golo sunce”, “Vasionske struje”, “Zadužbina”, “Druga zadužbina”, “Zadužbina i carstvo”, “Kraj vječnosti”.
1994. – Usred građanskog rata u Ruandi između plemena Hutu i Tutsi raketom je u Ruandi oboren avion u kojem su bili predsjednici Ruande i susjednog Burundija Žuvenal Habjarimana i Siprijen Ntarjamira , što je djelovalo kao signal za nemilosrdno međusobno istrebljivanje Hutua i Tutsija. U genocidnim obračunima narednih mjeseci je poginulo najmanje milion ljudi, uglavnom civila.
2001. – SFOR i MUP Federacije BiH izveli akciju u osam ekspozitura i sjedištu Hercegovačke banke u Mostaru kako bi bila uspostavljena međunarodna uprava nad ovom institucijom, prema Odluci visokog predstavnika za BiH. U sukobima između pripadnika SFOR-a i hrvatskih demonstranata lakše povrijeđeno 18 vojnika međunarodnih mirovnih snaga u BiH.
2003. – Američko ministarstvo pravde je saopštilo da se broj zatvorenika u američkim zatvorima u 2002. povećao, i da je, po prvi put, prešao cifru od dva miliona, te da je u junu te godine u zatvorima registrovano ukupno 2.019.234 ljudi.
(AbrašMEDIA)