Aktivnosti Evropske unije imale su malo utjecaja na unapređenje fundamentalnih reformi u oblasti vladavine prava na Zapadnom Balkanu, navodi se u specijalnom izvještaju Evropskog revizorskog suda (ECA).
U objavljenom izvještaju, ECA ocjenjuje da su se ”određene tehničke i operativne reforme dogodile”, ali i upozorava da je EU podrška bila ”nedovoljna da se uhvati u koštac sa upornim problemima u oblastima nezavisnosti pravosuđa, koncentracija moći, političkog miješanje i korupcije” u zemljama kandidatima i potencijalnim kandidatima za članstvo u EU.
”Svi oni se i dalje suočavaju sa pitanjima koja se tiču vladavine prava i osnovnih prava. Više od dvije decenije, EU nastoji da im pomogne u sprovođenju reformske agende. Pomoć EU se zasniva na dva toka djelovanja koja se prepliću: finansijska podrška (u iznosu od oko 700 miliona eura između 2014. i 2020.) i politički dijalog”, navodi se u izvještaju ECA.
Pored konstatacije da je vladavina prava jasno naznačena kao jedan od EU prioriteta pristupnog procesa, revizori zaključuju da su mjere koje se preduzimaju u cilju rješavaja problema slabe administracije i neefikasnosti političke volje ”malobrojne i često neefikasne”.
Revizori ukazuju i na nedosljednu primjenu preduslova za finansiranje i implementaciju projekata i dodaju da je EU ”suviše rijetko” koristila mogućnost obustavljanja pomoći ukoliko korisnik ne poštuje osnovne principe demokratije, vladavine prava i poštovanja ljudskih prava.
Istovremeno, u izvještaju se primjećuje da je podrška EU civilnom društvu na Zapadnom Balkanu nedovoljna i da se zasniva uglavnom na kratkoročnim projektima.
“Podrška EU vladavini prava na Zapadnom Balkanu očigledno nije bila uspješna u donošenju velikih promjena. Skroman napredak postignut u posljednjih 20 godina ugrožava ukupnu održivost podrške EU koja se pruža u okviru procesa pridruživanja. Stalne reforme gube kredibilitet ako ne daju opipljive rezultate”, izjavio je Juan Parts odgovoran za izvještaj u ECA.
Evropski rezvizorski sud preporučuju da Evropska komisija ojača mehanizam za promovisanje reformi u oblasti vladavine prava u regionu kao i da poveća podršku organizacijama civilnog društva i nezavisnim medijskim izvorima.
Istovremeno, preporučuje se da se jače povezivanje finansiranje iz EU fondova sa napretkom u oblasti vladavine prava u zemljma Zapadnog Balkna uz pojačano izvještavanje i praćenje EU projekata.
(Agencije)