Prošla godina bila je najtoplija ikad zabilježena i prva koja je prešla ključni prag globalnog zagrijavanja od 1,5 stepeni iznad predindustrijskih temperatura, kažu naučnici.
Agencija EU-a za klimatske promjene Copernicus (C3S) potvrdila je prethodne projekcije da je 2024. bila najtoplija ikada zabilježena na globalnom nivou i prva kalendarska godina u kojoj je prosječna temperatura premašila 1,5 stepeni iznad predindustrijskih nivoa.
Naučnici su rekli da su klimatske promjene uzrokovane ljudskim djelovanjem primarni pokretač rekordnih temperatura, dok su drugi faktori poput vremenskog fenomena “El Nino” u Tihom okeanu, koji podiže globalne temperature, također imali utjecaja, prenosi Hina, pozivajući se na dpa.
Analiza Britanskog ureda za meteorologiju, Univerziteta East Anglia i Nacionalnog centra za atmosferske nauke je, također, otkrila da je 2024. bila najtoplija zabilježena i da je “vjerovatno” prva godina koja je premašila 1,5 stepeni.
Stručnjaci za klimu kažu da samo jedna godina s prosječnom temperaturom od 1,5 stepeni iznad predindustrijskog nivoa ne znači da je svijet dostigao taj nivo globalnog zagrijavanja, iako su izdali upozorenja koliko je to sada blizu.
No, rekordna vrućina trebala bi biti poziv na buđenje, s godinom ekstremnih vremenskih nepogoda, koja pokazuje koliko je opasan život sa zagrijavanjem od 1,5 stepeni, rekao je jedan stručnjak.
Ulaganje napora da se spriječi zagrijavanje svijeta za više od 1,5 stepeni iznad predindustrijskih temperatura jedna je od ključnih obaveza globalnog Pariskog sporazuma na koji su zemlje pristale 2015. godine, u pokušaju da spriječe najopasnije utjecaje klimatskih promjena.
Analiza je pokazala da je globalna prosječna temperatura 2024. bila 1,53 stepena iznad prosjeka između 1850. i 1900. godine, s marginom greške od plus ili minus 0,08 stepeni, što znači da je 2024. vjerovatno prva kalendarska godina koja je premašila 1,5 stepeni. To je, također, bila 11. godina zaredom u seriji podataka koja je jednaka ili premašila jedan stepen iznad predindustrijskih nivoa.
Colin Morice iz UK Met Officea kaže da “jedna godina koja prelazi 1,5 stepeni iznad predindustrijske ne znači kršenje zaštitne granice od 1,5 stepeni Pariskog sporazuma, jer bi to zahtijevalo temperaturu od najmanje 1,5 stepeni u prosjeku tokom dužeg perioda”.
“Međutim, to pokazuje da je prostor za izbjegavanje prekoračenja tokom dužeg razdoblja sada veoma nizak.”
Analiza, također, naglašava da je globalno svaka od proteklih deset godina bila jedna od najtoplijih u historiji.
“Sada smo na rubu prelaza nivoa od 1,5 stepeni definiranog u Pariskom sporazumu, a prosjek u posljednje dvije godine je već iznad ovog nivoa”, kaže Samantha Burgess iz Evropskog centra za srednjoročne vremenske prognoze (ECMWF), koji vodi C3S.
“Ove visoke globalne temperature, zajedno s rekordnim globalnim nivoima vodene pare u atmosferi 2024. godine, značile su neviđene toplotne valove i obilne kiše, uzrokujući bijedu milionima ljudi.”
(Agencije)