Jetra ima jedinstvenu sposobnost regeneracije nakon oštećenja. Međutim, nije bilo poznato da li se ta sposobnost jetre smanjuje kako starimo. Korištenjem tehnike retrospektivno radiokarbonsko datiranje nastanka (ćelija) naučnici su pokazali da je, bez obzira na dob osobe, jetra u prosjeku stara manje od tri godine. Ovi rezultati ukazuju da starenje organizma ne utiče na regeneraciju jetre, zbog čega sposobnost jetre da zamjenjuje svoje ćelije funkcioniše jednako dobro kod mladih i starijih ljudi.
Interdisciplinarni tim biologa, fizičara, matematičara i kliničara pod vodstvom dr. Bergmanna analizirao je jetre osoba koje su umrle u dobi između 20 i 84 godina. Ono što je iznenađujuće jeste da su ćelije jetre kod svih ispitanika bile manje-više iste dobi, odnosno mlađe od tri godine. Ovi rezultati potvrđuju da se jetra prilagođava potrebama organizma kroz stalnu zamjenu jetrenih ćelija, te da se taj proces održava i kod starijih osoba. Ovaj proces konstantne zamjene jetrenih ćelija važan je za različite aspekte regeneracije jetre i nastanka raka.
Ipak, nisu sve ćelije u ljudskoj jetri tako mlade. Frakcija ćelija može živjeti i do 10 godina prije nego što se obnovi. Ova subpopulacija ćelija jetre sadrži više DNK od tipičnih ćelija. “Većina naših ćelija ima dva seta hromosoma, ali neke ćelije akumuliraju više DNK kako stare. Takve ćelije u konačnici mogu imati četiri, osam ili čak više setova hromosoma”, objašnjava dr. Bergmann.
Dalje su ovi naučnici uočili razlike u obnavljanju između dvije vrste jetrenih ćelija. Tipične ćelije jetre se obnavljaju otprilike jednom godišnje, dok ćelije koje sadrže više DNK mogu postojati kao takve i do deset godina. Budući da se ta frakcija ćelija povećava postepeno kako organizam stari to bi mogao biti zaštitni mehanizam protiv akumulacije štetnih mutacija.
Grupa dr. Bergmanna koristi retrospektivno radiokarbonsko datiranje nastanka ćelija za procjenu biološke starosti ljudskih tkiva. Radiougljik je jedan od izotopa ugljika. Pojavljuje se prirodno u atmosferi. Biljke ga inkorporiraju kroz fotosintezu na isti način kao i tipični ugljik te se tako on dalje prenosi do ljudi i životinja. Radiougljik je slabo radioaktivan i nestabilan. Ove karakteristike radiougljika se koriste u arheologiji za određivanje starosti drevnih uzoraka.
Nadzemni nuklearni testovi sprovedeni 1950-ih doveli su do ogromnih količina radiougljika u atmosferi, biljkama i životinjama. Kao rezultat toga, ćelije nastale u tom razdoblju imaju veće količine radiougljika u svojoj DNK. Nakon službene zabrane nadzemnog nuklearnog testiranja 1963. ogdine, količine radiougljika u atmosferi i DNK životinja počele su opadati. Vrijednosti atmosferskog i ćelijskog radiougljika se poklapaju vrlo dobro.
“Iako su to zanemarive količine radiougljika koje nisu štetne, možemo ih otkriti i izmjeriti u uzorcima tkiva. Upoređivanjem tih vrijednosti s razinama atmosferskog radiougljika možemo retrospektivno utvrditi starost ćelija”, objašnjava dr. Bergmann.
Bergmannova grupa je korištenjem tehnike retrospektivno radiokarbonsko datiranje nastanka ćelija prethodno također pokazala da stvaranje novih ćelija mozga i srca nije ograničeno na prenatalno vrijeme, već se nastavlja tokom cijelog života. Trenutno ova grupa istražuje da li se i kod ljudi sa hroničnim bolestima srca mogu stvarati nove ćelije srčanog mišića.
Izvor: ScienceDaily
Prevod: AbrašMEDIA