Savjet Evropske unije usvojio je direktivu o zaštiti životne sredine kojom se proširuje lista ekoloških krivičnih djela i uvode strože sankcije.
Novom direktivom, koja će zamjeniti zakon iz 2008, utvrđuju se minimalna pravila za definisanje krivičnih djela i sankcija.
Zakon će se primjenjivati samo na krivična djela počinjena u EU, ali članice mogu da prošire svoju nadležnost na djela počinjena izvan njihove teritorije, saopštio je Savjet EU.
Direktivom je broj ekoloških krivičnih djela koja trenutno postoje u krivičnom pravu EU povećan sa devet na 20 i uključuju, između ostalog, nelegalnu trgovinu sirovinom od drveta, nezakonito recikliranje zagađujućih komponenti brodova i ozbiljna kršenja zakona o hemikalijama.
Novim aktom se uvodi i klauzula o “kvalifikovanom krivičnom djelu” koja se primjenjuje kada je krivično djelo iz direktive počinjeno namjerno i uzrokovalo je uništavanje ili nepovratnu ili dugotrajnu štetu po životnu sredinu.
Kvalifikovana krivična djela, koja uključuju šumske požare velikih razmjera ili široko rasprostranjeno zagađenje vazduha, vode i zemlje, dovode do uništavanja ekosistema zbog čega su uporediva s ekocidom.
Za namjerno počinjena krivična djela koja uzrokuju smrt osobe predviđena je maksimalna zatvorska kazna od najmanje 10 godina, pri čemu države članice u nacionalnom zakonodavstvu mogu predvidjeti i strožije sankcije.
Druga krivična djela biće kažnjiva zatvorskom kaznom u trajanju do pet godina, dok je kazna za kvalifikovana krivična djela najmanje osam godina.
Kompanije mogu biti kažnjene novčanom kaznom od najmanje pet odsto ukupnog svjetskog prometa za najteža krivična djela ili, alternativno, 40 miliona evra.
Za sva druga krivična djela najviša novčana kazna je najmanje tri odsto prometa ili 24 miliona evra.
Države članice će takođe morati da osiguraju da počinioci budu kažnjeni dodatnim mjerama, kao što je obaveza da ponovo uspostavi prvobitno stanje životne sredine, da nadoknadi štetu, ili da im uskrati pristup javnim fondovima.
Savjet EU i Evropski parlament su postigli dogovor o novim pravilima u novembru 2023, a poslanici EP su usvojili novu direktivu u februaru.
Države članice moraju da prilagode svoje nacionalne propise novoj direktivi u roku od dvije godine od njenog stupanja na snagu.
Agencije