Danas je četvrtak, 15. februar, 46. dan 2018. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
399. – Grčki filozof Sokrat osuđen na smrt zbog toga što “ne vjeruje u bogove u koje vjeruje država, nego uvodi nova božanstva”.
1564. – Rođen je Galileo Galilei (1564. – 1642.) talijanski fizičar, matematičar i astronom. Smatra se ocem moderne astronomije. Zalažući se za heliocentrični sistem Nikole Kopernika i dokazujući da je geocentrični ptolomejski sistem zabluda, sukobio se sa Rimokatoličkom crkvom. Sud inkvizicije ga je prisilio da se odrekne teze da se Zemlja okreće oko Sunca, ali kažu da je poslije presude rekao: “Ipak se okreće!”. Zabrana objavljivanja njegovih djela ukinuta je tek 1757. Hidrostatsku vagu je pronašao 1585, a 1589. je formulisao zakone slobodnog pada tijela pod dejstvom sile teže i kretanja po kosoj ravni. Uveo je pojmove ubrzanja i inercije. Astronomski durbin je konstruisao 1609, otkrio je Orionovu maglinu, neravnine na Mjesecu, četiri najsjajnija Jupiterova satelita (Io, Evropa, Ganimed i Kalisto), Venerine faze, pjege na Suncu i konstatovao da je Mliječni put ogroman skup zvijezda.
1573. – Matija Gubec, vođa brutalno ugušene seljačke bune mučen je i pogubljen na Markovom trgu.
1781. – Umro je njemački pisac, kritičar i teoretičar umjetnosti Gothold Efraim Lesing, oduševljeni pristalica prosvjetiteljstva, utemeljivač savremene njemačke književnosti i estetike. Odlučujuće je doprinio oslobađanju njemačke drame od uticaja klasičnih i francuskih modela. Djela: drame “Mis Sara Sampson”, “Emilija Galoti”, “Mudri Natan”, komedija “Mina od Barnhelma”, kritike “Pisma o najnovijoj književnosti”, “Hamburška dramaturgija”, “Laokoon”, polemička satira “Vaspitanje ljudskog roda”, “Anti-Gece”.
1794. – U revolucionarnoj Francuskoj službeno proglašena zastava Francuske.
1861. – Rođen engleski filozof Alfred North Whitehead, jedan od najznačajnijih anglosaksonskih mislilaca 20. vijeka. Prvo se bavio matematičkom logikom i zajedno s engleskim filozofom i matematičarom Bertrandom Raselom napisao je “Principi matematike”. Potom je razvio originalnu metafiziku, kosmološko gledište o “vječnim objektima” i događajima i organizmičku filozofiju prirode. Smatrao je da filozofija ima sudbonosan socijalno-istorijski značaj. Ostala djela: “Rasprava o univerzalnoj algebri”, “Organizacija mišljenja”, “Istraživanje principa prirodnog znanja”, “Nauka i moderni svijet”, “Proces i realnost”, “Smjeli poduhvati ideja”, “Religija u bitnim svojstvima”.
1861. – Rođen je francusko-švicarski fizičar Charles Edouard Guillaume.
1898. – Počeo je američko-španski rat, u kojem su SAD od Španije preotele Filipine, Guam, Portoriko i Kubu.
1922. – Održana prva sjednica Međunarodnog suda pravde u Hagu, koji je osnovala Liga naroda zbog rješavanja međudržavnih sporova.
1942. – Japanske trupe su u Drugom svjetskom ratu zauzele Singapur i zarobile 85.000 hiljada britanskih vojnika, nanijevši Velikoj Britaniji najveći vojni poraz u istoriji. Veliko pomorsko uporište palo je zbog krupne strateške greške: britanska komanda je, računajući jedino na napad s mora, ostavila nezaštićeno zaleđe prema Malaji.
1944. – Britanske avio snage bombardirale su Berlin.
1964. – Na osnovu Ustava iz 1963. konstituiran Ustavni sud BiH.
1965. – Kanada je prihvatila novu crveno-bijelu zastavu s crvenim javorovim listom.
1988. – Predsjednik Austrije Kurt Waldheim, optužen da je, kao pripadnik SS-jedinica u Drugom svjetskom ratu, odgovoran za ratne zločine u Bosni i Hercegovini i Grčkoj, odbio da podnese ostavku
1989. – Sovjetske trupe napustile su Afganistan.
1999. — U Keniji uhapšen lider kurdskih pobunjenika Abdulah Odžalan i izručen Turskoj, gdje je osuđen na smrt zbog izdaje i prebačen u ostrvski zatvor Imrali.
2001. – U časopisu Nature po prvi je put javno objavljena kompletna skica ljudskog genoma.
2003. – U više od 600 gradova svijeta između 10 i 30 milijuna ljudi prosvjedovalo je protiv američkog napada na Irak. To su bile najveće mirovne demonstracije u svjetskoj povijesti. Protesti protiv rata u Iraku održani su i u Mostaru.
2005. – Pokrenut je YouTube, najveća svjetska stranica za video-sharing.
(AbrašMEDIA)