Danas je nedjelja, 19. novembar/studeni, 323. dan 2023. godine.
DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN
1493. – Na drugom putovanju za Ameriku, na koje je pošao sa sedmadest brodova i 1.500 ljudi, Kristofor Kolumbo otkrio je Portoriko.
1711. – Rođen je Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pjesnik i akademik, enciklopedista svjetskog glasa. Autor je prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta (1755).
1809. – U bici kod Okane 30.000 Napoleonovih vojnika porazilo je 50.000 Španaca, poslije čega je Francuska osvojila cijelu Andaluziju izuzev lučkog grada Kadisa.
1828. – U 31. godini od tifusa umro je austrijski kompozitor Franz Peter Schubert, jedan od prvih i najznačajnih predstavnika muzičkog romantizma. Njegov bogati opus (998 djela), nastao u kratkom stvaralačkom rasponu između 1810. i 1828, sadrži gotovo sve muzičke vrste, među kojima su najpoznatije solo pjesme (“Lijepa mlinarica”, “Zimsko putovanje”).
1893. – Novine ‘New York World’ su po prvi put u istoriji dnevne štampe, objavile dodatak u boji.
1918. – Uz podršku zapadnih zemalja i bijelih čehoslovačkih odreda u kontrarevoluciji protiv sovjetske države bivši carski admiral Aleksandar Kolčak izveo prevrat u Omsku, uspostavio vojnu diktaturu u Sibiru, na Uralu i na Dalekom istoku i proglasio se “vrhovnim glavarom ruske države”. Bio je to početak pohoda sila Antante protiv sovjetske vlasti, uspostavljene Oktobarskom revolucijom. Kolčak je 1919. zarobljen i strijeljan u Irkucku.
1942. – Bitka za Staljingrad – General Georgij Žukov i sovjetske snage pokreću “Operaciju Uran” – protivnapade na Staljingrad i opkoljavaju Šestu i Četvrtu oklopnu njemačku armiju, koje su kapitulirale početkom 1943, što je označilo prekretnicu u ratu poslije koje je inicijativu preuzela Crvena armija.
1944. – Predsjedništvo AVNOJ-a je, na svojoj prvoj sjednici u Beogradu, donijelo odluku da se Josipu Brozu Titu dodijeli naziv narodnog heroja, na prijedlog Antifašističke skupštine narodnog oslobođenja Srbije. Drugi Orden narodnog heroja dodijeljen je Josipu Brozu Titu 1972, a 1977. dodijeljen mu je i treći herojski znamen.
1946. – Afganistan, Island i Švedska pristupaju Ujedinjenim Narodima.
1946. – U Parizu otvorena prva konferencija UNESCO-a.
1961. – Michael Rockefeller, sin newyorškog guvernera Nelsona Rockefellera, nestaje u džunglama Papue Nove Gvineje.
1977. – Egipatski predsjednik Anwar el-Sadat postao prvi vođa arapskog svijeta koji je službeno posjetio Izrael gdje se susreo s tamošnjim premijerom Menachemom Beginom te održao govor o trajnom miru u regiji.
1985. – U Ženevi se po prvi put susreli američki predsjednik Ronald Reagan i vođa Sovjetskog saveza Mihail Gorbačov.
1986. – Umro je učesnik španskog građanskog rata i NOR-a, general armije JNA i narodni heroj Jugoslavije Kosta Nađ.
1988. – U Beogradu na Ušću održan je najveći miting u nizu takvih skupova koje je tadašnji predsjednik Saveza komunista Srbije Slobodan Milošević organizovao tokom godine širom Srbije. Skupu od oko milion ljudi obratio se i Milošević pozivajući ih na odbranu “srpskih nacionalnih interesa”, potpaljujući fitilj koji će u narednom periodu dovesti zemlju u stanje haosa.
1990. – Lideri NATO i Varšavskog pakta potpisali su sporazum o konvencionalnim snagama u Evropi i o uništavanju dijela naoružanja i objavili da je okončan hladni rat između dva vojna bloka.
1994. – Savjet bezbjednosti UN jednoglasno je usvojio rezoluciju kojom je odobrena upotreba vazdušnih snaga NATO-a na teritoriji Krajine u Hrvatskoj, u zonama pod zaštitom UN.
1995. – Na Kiru Gligorova (1917.- 2012.) prvog predsjednika neovisne Makedonije izvršen je neuspio atentat. U centru Skopja eksplodirala je auto-bomba, poginuo je vozač, a Gligorov je bio teže ranjen. Zapisan je u Guinnessovu knjigu rekorda kao najstariji predsjednik države, koji je vladao sa 82 godine.
1999. – Narodna republika Kina je lansirala svoju prvu vasionsku letjelicu pod nazivom Šenžu 1.
2007. – Uhapšen Khieu Samphan, jedan od najbližijih saradnika ozloglašenog vođe Crvenih Kmera, Pola Pota. Samphan je peta osoba iz najužeg kruga oko Pol Pota kojoj će biti suđeno za zločine tokom strahovlade Crvenih Kmera u periodu od 1975-1979. godine, u kome je stradalo između 1,4 i 1,7 miliona ljudi.
(AbrašMEDIA)