Slike žestokih sukoba demonstranata sa policijom, upad u Skupštinu, policijska brutalnost, hiljade ljudi na ulicama do kasno u noć, to su vijesti koje zadnja dva dana dolaze iz Srbije.
Piše Robert Jandrić, AbrašMEDIA
Sve je počelo najavom predsjednika Vučića da će zbog pandemije korona virusa na području Beograda tokom vikenda uvesti policijski čas. Ova odluka, donesena samo nekoliko dana nakon održanih izbora, za mnoge stanovnike bila je kap koja je prelila čašu. Zašto je vlast prikrivala i frizirala podatke o broju zaraženih i umrlih od korona virusa u sedmicama prije izbora? Zašto odmah nakon izbora uvodi policijski čas? Zašto u Narodnoj skupštini više nema nikoga osim naprednjaka i njihovih saveznika? Zašto o životu i smrti miliona ljudi u Srbiji odlučuje samo jedan čovjek?
Odgovore na ova i druga pitanja narod je u utorak uveče masovno zatražio na platou ispred Skupštine. U početku je sve izgledalo kao sasvim običan protest. Preko deset hiljada okupljenih ljudi. Čuju se uzvici “Vučiću lopove” i “Vučiću pederu”. Više puta grupice desničara pokušavaju nametnuti skandiranje nacionalističkih parola, ali bez masovne podrške.
Uskoro situacija eskalira. Nakon kratke i žestoke bitke sa policijom dolazi do probijanja kordona i ulaska demonstranata u Skupštinu, iz koje su vrlo brzo izbačeni. Policija zatim kreće u kontranapad. Ogromnim količinama suzavca najprije rastjeruju demonstrante, a zatim krvnički udaraju one koji nisu bili dovoljno mudri ili dovoljno brzi da se na vrijeme sklone na sigurno.
Policijska brutalnost nailazi na osude javnosti, od organizacija kao što je Inicijativa mladih, koja je od MUP-a i Ombudsmena zatražila istragu o policijskoj brutalnosti, preko opozicionih stranka, do sudije Apelacionog suda koji je ponašanje policije uporedio sa ponašanjem “navijačke horde”.
Analitičari i javnost su složni u ocjeni da je ovo prvi put da Vučićev režim otvoreno koristi brutalnu silu za suzbijanje nezadovoljstva građana. Saradnja sa navijačkim i kriminalnim grupama koje “pacifikuju” svaki vid nezadovoljstva očigledno više nije dovoljna. Toliko se bijesa nakupilo u ljudima.
Ko protestuje?
Već od prve noći jasno je da je ekstremna desnica zauzela prve redove pred Skupštinom i da se pokušavaju nametnuti kao snaga koja vodi proteste. To im u izvjesnoj mjeri i uspijeva jer oni su ti koji trenutno određuju dinamiku protesta.
U utorak su otjerali Vuka Jeremića, a u srijedu na platou napali predsjednika Pokreta slobodnih građana (PSG), Sergeja Trifunovića, kasnije su izvrijeđali bivšeg predsjednika Srbije, Borisa Tadića, verbalno i fizički napadali druge demonstrante. Većina okupljenih, ne samo desničara, nije tu zbog Jeremića, Trifunovića, Tadića, Đilasa, Obradovića i drugih, koji u nedostatku vlastitih političkih ideja i projekata, već dvije godine dolaze na svake proteste i pokušavaju ih uzurpirati i iskoristiti za vlastitu promociju. “Jedan od pet miliona” su preuzeli i ugasili, ove nisu. Proteste još uvijek u potpunosti ne kontroliše ni ekstremna desnica, ali ni režim preko plaćenih huligana, kako tvrde brojni komentatori na društvenim mrežama. Ne kontroliše ih niko.
Vlast je za proteste okrivila opoziciju, vladiku Grigorija i obavještajne službe zemalja iz regije.
Obje noći u protestima su učestvovali manje više svi protivnici režima Aleksandra Vučića. Od aktivista Inicjative “Ne davimo Beograd”, simpatizera (ugašenog?) Saveza za Srbiju, ljevičara, desničara, navijača, neonacista iz Levijatana, ekstremnih desničara Srđana Noge (bivši poslanik Dveri) koji su ujedno i antivakseri, antimigranti te protivnici uvođenja 5G mreže, do običnih nezadovoljnih građana koji čine većinu demonstranata.
Mnoštvo različitih motivacija, ideja i interesa, često međusobno suprotstavljenih, dovelo ih je sve pred Skupštinu Srbije.
Cinik bi rekao da se Vučiću “događa narod” i ne bi puno pogriješio.